Chemia - Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 27.
Alkanonitryle to związki o wzorze ogólnym R–CN, które otrzymuje się w reakcji odpowiedniego halogenku alkilu z cyjankiem potasu o wzorze KCN. Reakcja przebiega w roztworze wodno-alkoholowym. W wyniku hydrolizy alkanonitryli w środowisku rozcieńczonego kwasu siarkowego(VI) powstaje odpowiedni kwas karboksylowy.
Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.
Poniżej przedstawiono schemat ciągu reakcji, w wyniku których z alkanu I otrzymano alkan II:
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) alkanów I i II. Porównaj oba wzory i na tej podstawie określ, w jakim celu opisany proces (reakcje 1.–4.) jest stosowany w syntezie organicznej.
| Wzór alkanu I | Wzór alkanu II |
|---|---|
| |
|
Zastosowanie opisanego procesu:
Rozwiązanie
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) obu alkanów
i poprawne określenie celu zastosowania opisanego procesu w syntezie organicznej
uwzględniające otrzymanie związków o dłuższym łańcuchu węglowym.
1 p. – za poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) obu alkanów
i błędne określenie celu zastosowania opisanego procesu w syntezie organicznej
albo
– za błędne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) obu alkanów lub wzoru
jednego z alkanów ale poprawne określenie celu zastosowania opisanego procesu
w syntezie organicznej.
0 p. – za każdą inną odpowiedź albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Zastosowanie opisanego procesu, np.:
Proces ten umożliwia wydłużenie łańcucha węglowego lub otrzymywanie kolejnych
homologów lub przekształcenie jednych alkanów w inne o dłuższym łańcuchu węglowym lub
tworzenie kolejnych alkanów lub powstawanie alkanów o dłuższym łańcuchu.
