Chemia - Matura Maj 2019, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30.
W trzech probówkach oznaczonych numerami 1., 2. i 3. (w przypadkowej kolejności) znajdują się wodne roztwory następujących substancji: glukozy, fruktozy i sacharozy. W celu ich identyfikacji wykonano dwuetapowe doświadczenie. W pierwszym etapie pobrano próbki roztworów ze wszystkich probówek, zalkalizowano je, dodano świeżo strącony wodorotlenek miedzi(II) i ogrzano. Zaobserwowane zmiany pozwoliły na identyfikację zawartości probówki 1. W etapie drugim przeprowadzono reakcję pozwalającą rozróżnić zawartość probówek 2. i 3. Zmiany świadczące o zajściu reakcji zaobserwowano tylko w probówce 3.
30.1. (1 pkt)
Uzupełnij tabelę. Wpisz nazwy związków, których wodne roztwory znajdowały się w probówkach o numerach 1., 2., 3.
| Probówka | Nazwa związku |
|---|---|
| 1. | |
| 2. | |
| 3. |
30.2. (1 pkt)
Napisz, jakie zmiany można było zaobserwować w probówkach 2. i 3. podczas pierwszego etapu doświadczenia.
30.3. (1 pkt)
Określ, jaka różnica we właściwościach chemicznych między substancjami znajdującymi się w probówkach 2. i 3. a substancją znajdującą się w probówce 1.,podstawą identyfikacji substancji w pierwszym etapie.
30.4. (1 pkt)
Uzupełnij schemat doświadczenia przeprowadzonego w drugim etapie identyfikacji. Podkreśl wzory dwóch wybranych odczynników.
Rozwiązanie
30.1. (1 pkt)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uzupełnienie tabeli – identyfikację zawartości trzech probówek.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| Probówka | Nazwa związku |
|---|---|
| 1. | sacharoza |
| 2. | fruktoza |
| 3. | glukoza |
30.2. (1 pkt)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawny opis możliwych do zaobserwowania zmian przy poprawnym uzupełnieniu
tabeli w zadaniu 30.1.
0 p. – za odpowiedź niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Wytrąci się ceglasty lub pomarańczowy lub żółty lub czerwony osad.
30.3. (1 pkt)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie różnicy we właściwościach chemicznych przy poprawnym
uzupełnieniu tabeli w zadaniu 30.1.
0 p. – za odpowiedź niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Glukoza i fruktoza, w przeciwieństwie do sacharozy, mają właściwości redukujące.
lub
Substancja w probówce 1. nie ma właściwości redukujących.
Uwaga: Odniesienie się jedynie do różnic w budowie związków bez wskazania ich właściwości redukujących jest niewystarczające.
30.4. (1 pkt)
Schemat punktowania
1 p. – za uzupełnienie schematu – poprawny wybór i zaznaczenie dwóch odczynników przy
poprawnym uzupełnieniu tabeli w zadaniu 30.1.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub niepoprawną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
