Chemia - Zadania dodatkowe matury dwujęzycznej (tłumaczenie BiologHelp) Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 7.

Kategoria: Reakcje i właściwości kwasów i zasad Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przygotowano wodne roztwory dwóch kwasów jednoprotonowych o stężeniu 0,1 mol·dm−3 w temperaturze 20°C i określono stopień dysocjacji dla każdego roztworu. Wyniki podano w tabeli poniżej.

Kwas Stężenie molowe Stopień dysocjacji
HA 0,1 mol ∙ dm−3 3%
HR 0,1 mol ∙ dm−3 1%

Rozstrzygnij, czy kwas HA jest mocniejszy czy słabszy od kwasu HR. Odpowiedź uzasadnij. Spośród poniższych opcji wybierz i zakreśl odpowiednią stałą dysocjacji dla kwasu HR w temperaturze 20°C.

Rozstrzygnięcie:

Uzasadnienie:

Stała dysocjacji kwasu HR:

1,0·10–1
1,0·10–3
1,0·10–5

Rozwiązanie

Zasady oceniania
2 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie oraz poprawny wybór i poprawne zaznaczenie wartości stałej dysocjacji kwasu.
1 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie oraz niepoprawny wybór i zaznaczenie niepoprawnej wartości stałej dysocjacji kwasu albo brak zaznaczonej wartości stałej.
ALBO
– brak rozstrzygnięcia i uzasadnienia, ale poprawny wybór i poprawne zaznaczenie wartości stałej dysocjacji kwasu.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.

Rozwiązanie
Rozstrzygnięcie: tak
Uzasadnienie: kwasy HA i HR mają jednakowe stężenia molowe, a stopień dysocjacji kwasu HA jest wyższy.
Stała dysocjacji kwasu HR:

1,0·10–1
1,0·10–3
1,0·10–5

Uwagi od BiologHelp:
W mojej ocenie rozstrzygnięcie proponowane przez CKE nie zostało poprawnie sformułowane. Polecenie brzmi: "Rozstrzygnij, czy kwas HA jest mocniejszy czy słabszy od kwasu HR?" (w oryginale: "Determine if HA acid is stronger or weaker than HR acid."). Odpowiedź „Tak” na to polecenie nie jest prawidłowa, ponieważ nie precyzuje, z którą z dwóch możliwych opcji się zgadzamy. Niezależnie od zastosowanego uzasadnienia egzaminator, przy tak skonstruowanej odpowiedzi, nie będzie w stanie określić, którą wersję uczeń popiera.