Chemia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 170.
Poniżej przedstawiono wzór pewnego związku organicznego.
Zaznacz odpowiedź przedstawiającą poprawne nazwy systematyczne kwasu i alkoholu, z których powstał związek organiczny o podanym wzorze.
- kwas 2-metylopropanowy, propan-2-ol
- kwas 2-metylobutanowy, propan-1-ol
- kwas izopropanowy, propan-1-ol
- kwas izobutanowy, propan-2-ol
Rozwiązanie
Poprawna odpowiedź
A
Wskazówki
Aby poprawnie rozwiązać to zadanie, trzeba odpowiedzieć na pytanie, z jakiego kwasu i z jakiego alkoholu ten ester został utworzony. Następnie, posługując się nomenklaturą systematyczną, podać nazwy systematyczne kwasu karboksylowego i alkoholu, z których powstał badany ester. Nazwę alkoholu tworzy się przez dodanie do nazwy węglowodoru przyrostka (końcówki) -ol. Numerację łańcucha głównego węglowodoru prowadzi się w taki sposób, aby lokant grupy –OH był jak najmniejszy. Gdy w łańcuchu znajdują się inne podstawniki, wymienia się je w kolejności alfabetycznej. W przypadku alkoholu, z którego powstał opisany ester, jego wzór i nazwa systematyczna są następujące:
W przypadku kwasu karboksylowego nazwę systematyczną tworzy się z 2 wyrazów: wyrazu kwas oraz podanego w formie przymiotnikowej wyrazu określającego jego budowę. Tworzy się go przez dodanie przyrostka -owy do nazwy węglowodoru o tej samej liczbie atomów węgla (łącznie z atomem węgla grupy karboksylowej). Atom węgla grupy karboksylowej (–COOH) zalicza się w tym przypadku do rdzenia cząsteczki i podlega on numeracji, otrzymując lokant 1. Gdy łańcuch węglowodoru jest rozgałęziony, stosuje się te same zasady, co w nazewnictwie węglowodorów. Kwas, który tworzy ester, ma następujący wzór i nazwę:
