Biologia - Matura Maj 2018, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 18.
Insulina jest hormonem białkowym (peptydowym) wytwarzanym przez organizm człowieka, regulującym poziom cukru we krwi. Niedobór tego hormonu prowadzi do cukrzycy, a ta – do zaburzenia pracy wielu narządów. Insulinę jako substancję leczniczą pozyskiwano dawniej z organizmów zwierząt hodowlanych. Ta insulina nieco różni się składem aminokwasowym od insuliny ludzkiej. Obecnie insulina jest produkowana biotechnologicznie przez pałeczki okrężnicy (bakterie) zmodyfikowane technikami inżynierii genetycznej poprzez wprowadzenie do nich genu ludzkiej insuliny.
| a) | Podaj nazwę narządu, którego komórki wytwarzają insulinę, oraz jej rolę w regulacji poziomu cukru w organizmie człowieka. |
Nazwa narządu:
Rola insuliny:
| b) | Na podstawie tekstu i własnej wiedzy sformułuj argument potwierdzający korzyści dla człowieka wynikające ze stosowania insuliny pochodzenia biotechnologicznego, w porównaniu z insuliną odzwierzęcą. |
| c) | Wyjaśnij, dlaczego insulina nie może być stosowana jako lek – doustnie. W odpowiedzi odnieś się do jej właściwości chemicznych. |
Rozwiązanie
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie nazwy narządu wytwarzającego insulinę oraz określenie jej roli,
uwzględniające obniżenie poziomu cukru we krwi.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Nazwa narządu: trzustka / wyspy trzustkowe Langerhansa / komórki β wysp trzustkowych (Langerhansa).
Rola insuliny: obniżanie poziomu glukozy we krwi.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne sformułowanie argumentu, uwzględniającego identyczny skład insuliny
otrzymywanej biotechnologicznie z insuliną człowieka lub łatwość w zaspokojeniu
potrzeb rynkowych.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe odpowiedzi
- Insulina ta jest identyczna z ludzką insuliną, a więc działa lepiej niż odzwierzęca i nie jest immunogenna.
- Jest to insulina o takim samym składzie (aminokwasowym), jak wytwarzana w organizmie człowieka i nie daje zatem skutków ubocznych.
- Daje to możliwość otrzymania dużej ilości produktu / insuliny / substancji leczniczej zaspokajające potrzeby chorych.
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne wyjaśnienie, uwzględniające powiązanie budowy chemicznej insuliny
z możliwością jej strawienia w przewodzie pokarmowym.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań lub za brak odpowiedzi.
Przykładowa odpowiedź
Insulina jest białkiem, dlatego podana doustnie byłaby strawiona w przewodzie pokarmowym.
