1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z biologii
  3. Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 43.

Kategoria: Nasienne Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Na rysunkach I–III przedstawiono budowę anatomiczną liści roślin należących do różnych grup ekologicznych pod względem wymagań w stosunku do wody.

Na podstawie: A. Szweykowska, J. Szweykowski, Botanika. Morfologia, t. 1, Warszawa 2011, s. 184.
a)Przyporządkuj liściom, przedstawionym na rysunkach I–III, nazwy grup ekologicznych roślin, mających liście o takiej budowie. W odpowiedzi posłuż się ich symbolami literowymi (A–D).
  1. mezofity
  2. hydrofity
  3. sukulenty
  4. sklerofity
b)Podaj dwie różnice w budowie skórki liścia roślin I i II, i na przykładzie jednej z nich przedstaw związek budowy liścia tej rośliny ze środowiskiem, w którym występuje.
c)Wykaż na przykładzie jednej cechy budowy liścia rośliny III jej przystosowanie do środowiska, w którym występuje.

Rozwiązanie

a)
(0-1)
  1. B
  2. A
  3. D

b)
(0-1)

Przykłady poprawnych odpowiedzi

  • Obecność aparatów szparkowych w skórce w roślinie II w odróżnieniu od rośliny I; brak aparatów szparkowych rośliny I jest konsekwencją życia w wodzie, w środowisku tym są zbędne, ponieważ dwutlenek węgla pobierany jest w postaci jonów wodorowęglanowych, a nie w postaci gazowej.
  • Występowanie chloroplastów w skórce liści rośliny I w przeciwieństwie do rośliny II; w wodzie są gorsze warunki świetlne, co jest rekompensowane obecnością chloroplastów w skórce, bo zwiększa to szanse dotarcia promieni świetlnych do chloroplastów i prowadzenia procesu fotosyntezy.
  • Występowanie kutykuli na skórce liścia rośliny II, a jej brak w liściu rośliny I; roślina I, żyjąc w wodzie, nie musi chronić się przed jej utratą, więc kutykula jest zbędna (jej brak ułatwia pobieranie soli mineralnych przez liść w wodzie).

c)
(0-1)

Przykład poprawnej odpowiedzi
Roślina ta występuje w środowisku suchym, dlatego w liściu znajdują się zabezpieczenia chroniące przed utratą wody. Są to: gruba kutykula, aparaty szparkowe w zagłębieniach, aparaty szparkowe osłonięte włoskami, wielowarstwowa skórka.

Wskazówki

a)
Trzeba znać określenia grup ekologicznych roślin, żyjących w środowiskach o różnej dostępności wody, a następnie przeanalizować pod tym kątem budowę liści przedstawionych na rysunkach. Budowa liści jest odzwierciedleniem środowiska, w którym występuje dana roślina.

b)
Należy skupić się na porównaniu budowy skórki obu liści, ponieważ różnice są widoczne. Wystarczy podać 2 z 3 cech różniących, a następnie na przykładzie jednej z nich wykazać związek budowy ze środowiskiem rośliny I, czyli wodnej. Najpierw trzeba określić środowisko, w którym żyje roślina, a następnie wykazać związek budowy z tym środowiskiem.

c)
Przedstawienie adaptacji polega na określeniu sposobu, w jaki dana cecha budowy liścia ułatwia jej funkcjonowanie w określonym środowisku. Jednak najpierw na podstawie cech budowy trzeba dobrze określić to środowisko.