Biologia - Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 6.
Epikotyl to odcinek łodygi siewki znajdujący się między liścieniami a pierwszymi liśćmi. Na rysunku przedstawiono doświadczenie, do którego wykorzystano epikotyle siewek grochu. Z siewek wycięto fragmenty epikotyli długości 5 mm i umieszczono je po pięć w czterech szalkach z roztworami auksyny – kwasu indolilo-3-octowego (IAA) o różnych stężeniach – oraz w jednej szalce: z wodą bez dodatku auksyny. Po 12 godzinach zmierzono długość wszystkich fragmentów epikotyli. Eksperyment przeprowadzono w trzech powtórzeniach, uzyskano bardzo podobne wyniki. Średnie wartości wyników doświadczenia przedstawiono na wykresie.
6.1. (0–1)
Sformułuj problem badawczy przedstawionego doświadczenia.
6.2. (0–1)
Oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wyników doświadczenia są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| 1. | IAA pobudza wzrost wydłużeniowy epikotyli siewek grochu. | P | F |
| 2. | Największy przyrost długości epikotyli siewek grochu nastąpił pod wpływem działania roztworu IAA o stężeniu 1 mM. | P | F |
| 3. | Wpływ IAA na wzrost wydłużeniowy epikotyli jest tym większy, im większe jest jego stężenie. | P | F |
6.3. (0–1)
Podaj przyczynę wydłużenia się fragmentów epikotyli w próbie kontrolnej.
Rozwiązanie
6.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za sformułowanie poprawnego problemu badawczego, uwzględniającego wpływ
stężenia auksyny / auksyn na wzrost (wydłużeniowy) epikotyla.
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- Wpływ różnych stężeń IAA na wzrost wydłużeniowy komórek epikotyla siewek grochu.
- Wpływ różnych stężeń auksyny na przyrost długości epikotyla.
- Jak stężenie auksyny wpływa na wzrost wydłużeniowy epikotyla?
- Czy wzrost wydłużeniowy epikotyla siewek grochu zależy od stężenia IAA?
Uwaga:
Problem badawczy nie może odnosić się wyłącznie do długości epikotyla, ale powinien odnosić się do przyrostu jego długości.
6.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawną ocenę trzech stwierdzeń dotyczących wyników doświadczenia.
0 p. – za każdą inną odpowiedź lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – P, 3. – F
6.3. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie przyczyny wydłużenia się epikotyli w próbie kontrolnej,
uwzględniające działanie (naturalnych) auksyn występujących w komórkach
fragmentów epikotyla lub w wyniku osmotycznego napływu wody (z hipotonicznego
środowiska).
0 p. – za odpowiedź, która nie spełnia powyższych wymagań, lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
- W tkankach epikotyla występowały auksyny (wytworzone w stożku wzrostu siewki).
- Komórki epikotyla wydłużyły się pod wpływem osmotycznego napływu do nich wody z hipotonicznego środowiska.
