Chemia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13.
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg pozwolił na rozróżnienie dwóch wodnych roztworów soli: węglanu sodu i azotanu(V) amonu. Jako odczynniki zastosowano kwas solny i stężony roztwór wodorotlenku sodu. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.
U wylotu probówki IV dodatkowo umieszczono zwilżony uniwersalny papierek wskaźnikowy.
13.1. (0-1)
Napisz, jakie obserwacje potwierdziły obecność węglanu sodu w probówkach I i III oraz azotanu(V) amonu w probówkach II i IV. W opisie obserwacji dla probówki IV uwzględnij zmianę barwy uniwersalnego papierka wskaźnikowego.
Probówka I:
Probówka II:
Probówka III:
Probówka IV:
13.2. (0-2)
Podaj numery probówek, w których przebiegały reakcje, i napisz w formie jonowej skróconej równania tych procesów.
| Numer probówki | Równanie reakcji |
|---|---|
| |
Rozwiązanie
13.1. (0-1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne opisanie obserwacji.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Probówka I – wydziela się (bezbarwny, bezwonny) gaz
Probówka II – brak zmian lub brak objawów reakcji lub reakcja nie zachodzi
Probówka III – brak zmian lub brak objawów reakcji lub reakcja nie zachodzi
Probówka IV– wydziela się lotna substancja o ostrym zapachu, barwiąca uniwersalny
papierek wskaźnikowy na kolor niebieskozielony lub zielony lub niebieski lub: uniwersalny
papierek wskaźnikowy zmienił barwę na niebieskozieloną lub zieloną lub niebieską.
13.2. (0-2)
Schemat punktowania
2 p. – za poprawne napisanie obu równań reakcji w formie jonowej skróconej.
1 p. – za poprawne napisanie jednego równania reakcji w formie jonowej skróconej.
0 p. – za błędne napisanie równań reakcji (błędne wzory reagentów, błędne współczynniki
stechiometryczne, niewłaściwa forma zapisu) albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
| Numer probówki | Równanie reakcji |
|---|---|
| I IV |
CO2–3 + 2H+ → CO2(↑) + H2O lub CO2–3 + 2H3O+ → CO2(↑) + 3H2O NH+4 + OH– → NH3(↑) + H2O lub NH+4 + OH– → NH3 · H2O |
