Biologia - Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 18.
Allele genu warunkującego barwę sierści u większości szczepów myszy wykazują dominację zupełną: dominujący allel B warunkuje umaszczenie czarne, a recesywny allel b – umaszczenie brązowe. Recesywny allel d innego niesprzężonego genu hamuje w układzie homozygotycznym ekspresję alleli B i b, co powoduje, że nie dochodzi do syntezy barwnika i sierść jest wtedy biała.
18.1. (0–1)
Zapisz wszystkie możliwe genotypy myszy o sierści czarnej, uwzględniając oba geny odpowiadające za umaszczenie myszy.
18.2. (0–2)
Określ stosunek liczbowy możliwych fenotypów wśród potomstwa podwójnie heterozygotycznej samicy i samca będącego podwójną homozygotą recesywną. Zapisz genotypy osobników rodzicielskich oraz odpowiednią krzyżówkę genetyczną (szachownicę Punnetta).
Krzyżówka:
Fenotypy potomstwa i ich stosunek liczbowy:
Rozwiązanie
18.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 p. – za zapisanie wszystkich czterech poprawnych genotypów myszy o czarnej sierści.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
BBDD, BBDd, BbDD, BbDd
18.2. (0–2)
Zasady oceniania
2 p. – za podanie poprawnych genotypów osobników rodzicielskich i określenie fenotypów
potomstwa oraz ich stosunku liczbowego na podstawie poprawnie wykonanej
krzyżówki genetycznej.
1 p – za podanie poprawnych genotypów osobników rodzicielskich i wykonanie krzyżówki
genetycznej, przy jednoczesnym błędnym określeniu stosunku liczbowego i rodzajów
fenotypów potomstwa.
0 p. – za odpowiedź niespełniającą powyższych wymagań albo za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Genotyp samicy: BbDd
Genotyp samca: bbdd
Krzyżówka:
Przykładowe rozwiązania
Fenotypy potomstwa i ich stosunek liczbowy:
- czarne, brązowe i białe w stosunku 1:1:2
- 25% czarnych, 25% brązowych, 50% białych
- 1⁄4 czarnych : 1⁄4 brązowych : 1⁄2 białych
Uwagi:
- Uznaje się odpowiedzi, w których podano fenotypy potomstwa i ich stosunek liczbowy, mimo braku opisania fenotypów w krzyżówce.
- Uznaje się odpowiedzi, w których krzyżówka genetyczna została zapisana w formie grafu, a nie – szachownicy Punnetta.
