Biologia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 96.

Kategoria: Budowa i funkcje komórki Choroby człowieka Typ: Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Na schematach przedstawiono ten sam etap dwóch typów podziałów komórkowych, oznaczonych cyframi I i II.

Na podstawie: W. Czechowski, W. Gajewski, G. Garbaczewska, E. Nowakowski, Z. Starck, K. Skwarło-Sońta, P. Trojan, Biologia, Warszawa 1991, s. 25.
a)Podaj numer schematu, na którym przedstawiono podział somatycznej komórki zwierzęcej oraz nazwę tego etapu podziału.
b)Uzasadnij, że na schematach przedstawiono podziały dwóch komórek, które mogą pochodzić z jednego organizmu.
c)Podaj przykład choroby genetycznej człowieka, która może być spowodowana nieprawidłowym rozejściem się chromosomów podczas podziału redukcyjnego.

Rozwiązanie

a)
(0-1)
I. Anafaza.
b)
(0-1)
Przykład poprawnej odpowiedzi
Komórki mogą pochodzić od tego samego organizmu, ponieważ zarówno liczba jak i długość oraz kształt chromosomów widocznych na obu schematach są takie same.

c)
(0-1)
Przykłady poprawnych odpowiedzi
Zespół Downa / Zespół Turnera (X0) / Zespół Klinefeltera (XXY) / XXX / XYY

Wskazówki

a)
Przypomnij sobie, które komórki organizmu zwierzęcego są komórkami somatycznymi oraz jaki rodzaj podziału komórki umożliwia zwiększenie liczby tych komórek. Następnie przypomnij sobie kolejność i nazwy poszczególnych etapów podziału tych komórek, a potem ustal, na czym polegają zmiany materiału genetycznego zachodzące w poszczególnych etapach. Przyporządkuj opis zmian do schematu.

b)
Przypomnij sobie, czym jest kariotyp oraz jakie są jego cechy charakterystyczne dla osobników tego samego gatunku. Aby udzielić odpowiedzi, przeanalizuj oba schematy. Zwróć uwagę, że przedstawiono na nich różne typy podziałów komórkowych. Policz, ile chromosomów przedstawiono na każdym schemacie. Porównaj długość i kształt chromosomów.

c)
Przypomnij sobie, których komórek w organizmie człowieka dotyczy podział redukcyjny oraz jaki powinien być jego prawidłowy rezultat. Odszukaj na schematach podział redukcyjny i zastanów się, ile chromosomów będzie miała każda z komórek potomnych w przypadku nieprawidłowego rozejścia się chromosomów na tym etapie podziału. Czy znasz choroby genetyczne człowieka spowodowane nieprawidłową liczbą chromosomów w komórce?