Biologia - Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 14.
Wirus ospy wietrznej – VZV (Varicella Zoster Virus) – należy do grupy wirusów, których materiałem genetycznym jest liniowy, dwuniciowy DNA. Jedynym naturalnym gospodarzem tego wirusa jest człowiek. Pierwotna infekcja prowadzi do ospy wietrznej, która dotyka głównie dzieci, młodzież i młodych dorosłych. Po przebyciu ospy wietrznej VZV pozostaje w organizmie w postaci utajonej w czuciowych zwojach nerwów rdzeniowych i czaszkowych. Wysoce zaraźliwy VZV występuje na całym świecie. Obecnie szczepionka przeciw ospie wietrznej zawiera osłabiony szczep wirusa ospy.
Na schemacie przedstawiono budowę wirusa VZV.
14.1. (0–1)
Rozpoznaj elementy budowy wirusa oznaczone na rysunku literami X i Y – podaj ich nazwy.
X.
Y.
14.2. (0–2)
Określ, które stwierdzenia dotyczące wirusa VZV są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
| 1. | Do zakażenia wirusem VZV może dojść m.in. przez bezpośredni kontakt z osobą zakażoną. | P | F |
| 2. | W wyniku szczepienia przeciw VZV nabywa się odporność sztuczną bierną. | P | F |
| 3. | W osoczu osób zaszczepionych przeciw ospie wietrznej występują przeciwciała skierowane przeciw VZV. | P | F |
Rozwiązanie
14.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – za podanie poprawnych nazw obu elementów.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt lub za brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
X – kapsyd / płaszcz białkowy / osłonka białkowa / otoczka białkowa
Y – kwas nukleinowy / DNA / materiał genetyczny / genom / dwuniciowy DNA / genofor
14.2. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – za poprawną ocenę trzech stwierdzeń.
1 pkt – za poprawną ocenę dwóch stwierdzeń.
0 pkt – za odpowiedź niespełniającą wymagań za 1 pkt lub za brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
1. – P, 2. – F, 3. – P.
