Chemia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 7.
Przygotowano dwie identyczne próbki oznaczone numerami I i II: w każdej próbce zmieszano
2,8 g wiórków żelaznych i 2,4 g rozdrobnionej siarki.
Próbkę I wprowadzono do probówki i ogrzano w płomieniu palnika. Stwierdzono, że żelazo
całkowicie przereagowało z siarką, w wyniku czego powstał produkt, w którym stosunek
masowy mFe : mS ≈ 7 : 4 (reakcja 1.). Po zakończeniu reakcji zawartość probówki ostudzono,
a następnie poddano działaniu kwasu solnego użytego w nadmiarze. Zaobserwowano,
że mieszanina poreakcyjna częściowo roztworzyła się w kwasie, czemu towarzyszyło
wydzielanie bezbarwnego gazu o nieprzyjemnym zapachu (reakcja 2.).
Próbkę II wprowadzono – bez uprzedniego ogrzewania – do zlewki z kwasem solnym.
Stwierdzono, że próbka częściowo roztworzyła się w nadmiarze kwasu z wydzieleniem
bezbarwnego i bezwonnego gazu (reakcja 3.).
7.1. (0–1)
Napisz w formie cząsteczkowej równania reakcji, które zaszły po poddaniu obu próbek działaniu kwasu solnego użytego w nadmiarze (reakcja 2. i reakcja 3.).
Równanie reakcji 2.:
Równanie reakcji 3.:
7.2. (0–1)
Podaj nazwę substancji, która pozostała nieroztworzona w kwasie solnym w obu naczyniach, i podaj nazwę metody, którą należy zastosować, aby wyodrębnić tę substancję z mieszaniny poreakcyjnej otrzymanej po dodaniu nadmiaru kwasu solnego do obu próbek.
Nazwa substancji:
Nazwa metody:
7.3. (0–1)
Ustal, ile gramów substancji, która pozostała nieroztworzona w kwasie solnym w obu naczyniach, zawierały próbki.
Próbka I:
Próbka II:
Rozwiązanie
7.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne napisanie w formie cząsteczkowej dwóch równań reakcji.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Równanie reakcji 2.: FeS + 2HCl → FeCl2 + H2S
Równanie reakcji 3.: Fe + 2HCl → FeCl2 + H2
7.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie nazwy substancji i nazwy metody.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Nazwa substancji: siarka
Nazwa metody: sączenie lub filtracja
7.3. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne ustalenie masy (wyrażonej w gramach) siarki w obu próbkach.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Próbka I: 0,8 (g)
Próbka II: 2,4 (g)