Chemia - Matura Czerwiec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 17.
Do trzech probówek wprowadzono takie same objętości wodnego roztworu wodorotlenku sodu (Vz) o trzech różnych stężeniach molowych (𝑐1, 𝑐2, 𝑐3) i dodano do nich po 2 krople roztworu oranżu metylowego. Do probówek dodano następnie, mieszając, takie same objętości kwasu solnego (Vk) o znanym stężeniu molowym (𝑐k). Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.
Po zakończeniu doświadczenia okazało się, że zmiana barwy roztworu nastąpiła tylko w probówce II.
17.1. (0–1)
Uzupełnij poniższą tabelę. Napisz, jaką barwę miał roztwór w probówce II przed reakcją i po zakończeniu reakcji.
| Barwa roztworu w probówce II | |
|---|---|
| przed reakcją | po reakcji |
17.2. (0–2)
Rozstrzygnij, czy na podstawie przeprowadzonego doświadczenia można jednoznacznie wskazać, w której probówce znajdował się:
- roztwór NaOH o najwyższym stężeniu. Odpowiedź uzasadnij.
Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:
- roztwór NaOH o najniższym stężeniu. Odpowiedź uzasadnij.
Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:
Rozwiązanie
17.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 pkt – poprawne opisanie zmiany barwy roztworu w probówce.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
| Barwa roztworu w probówce II | |
|---|---|
| przed reakcją | po reakcji |
| żółta | czerwona ALBO pomarańczowa |
| ALBO | |
| pomarańczowa | czerwona |
17.2. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie w dwóch przypadkach.
1 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie w jednym przypadku.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
- roztwór NaOH o najwyższym stężeniu
Rozstrzygnięcie: NIE
Uzasadnienie: Po reakcji w dwóch probówkach był nadmiar zasady.
- roztwór NaOH o najniższym stężeniu
Rozstrzygnięcie: TAK
Uzasadnienie: W tej probówce NaOH zostało całkowicie zobojętnione przez HCl, a roztwór po
reakcji miał odczyn kwasowy.
ALBO
W tej probówce użyto nadmiaru kwasu.
