Chemia - Matura Czerwiec 2021, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 17.

Kategoria: pH Stechiometryczny stosunek reagentów Typ: Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Do trzech probówek wprowadzono takie same objętości wodnego roztworu wodorotlenku sodu (Vz) o trzech różnych stężeniach molowych (𝑐1, 𝑐2, 𝑐3) i dodano do nich po 2 krople roztworu oranżu metylowego. Do probówek dodano następnie, mieszając, takie same objętości kwasu solnego (Vk) o znanym stężeniu molowym (𝑐k). Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym schemacie.

Po zakończeniu doświadczenia okazało się, że zmiana barwy roztworu nastąpiła tylko w probówce II.

17.1. (0–1)

Uzupełnij poniższą tabelę. Napisz, jaką barwę miał roztwór w probówce II przed reakcją i po zakończeniu reakcji.

Barwa roztworu w probówce II
przed reakcją po reakcji

17.2. (0–2)

Rozstrzygnij, czy na podstawie przeprowadzonego doświadczenia można jednoznacznie wskazać, w której probówce znajdował się:

  • roztwór NaOH o najwyższym stężeniu. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie:

Uzasadnienie:

  • roztwór NaOH o najniższym stężeniu. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie:

Uzasadnienie:

Rozwiązanie

17.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 pkt – poprawne opisanie zmiany barwy roztworu w probówce.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.

Barwa roztworu w probówce II
przed reakcją po reakcji
żółta czerwona ALBO pomarańczowa
ALBO
pomarańczowa czerwona

17.2. (0–2)

Zasady oceniania
2 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie w dwóch przypadkach.
1 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie w jednym przypadku.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

  • roztwór NaOH o najwyższym stężeniu

Rozstrzygnięcie: NIE
Uzasadnienie: Po reakcji w dwóch probówkach był nadmiar zasady.

  • roztwór NaOH o najniższym stężeniu

Rozstrzygnięcie: TAK
Uzasadnienie: W tej probówce NaOH zostało całkowicie zobojętnione przez HCl, a roztwór po reakcji miał odczyn kwasowy.
ALBO
W tej probówce użyto nadmiaru kwasu.