Chemia - Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 18.

Kategoria: Metale Typ: Podaj/wymień

Przeprowadzono doświadczenie, którego celem było porównanie aktywności chemicznej czterech metali: talu (Tl), technetu (Tc), hafnu (Hf) i molibdenu (Mo). Stwierdzono, że z udziałem wymienionych metali i ich jonów samorzutnie zachodzą reakcje, których przebieg ilustrują poniższe równania w formie jonowej skróconej:

I
II
III
IV
V

3Hf + 4Mo³⁺ → 3Hf⁴⁺ + 4Mo
3Tl + Mo³⁺ → 3Tl⁺ + Mo
Hf + Tc⁴⁺ → Hf⁴⁺ + Tc
Hf + 4Tl⁺ → Hf⁴⁺ + 4Tl
4Mo + 3Tc⁴⁺ → 4Mo³⁺ + 3Tc

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.

18.1. (0–1)

Uszereguj wymienione metale według malejącej aktywności chemicznej – napisz ich symbole w odpowiedniej kolejności.

największa aktywność

najmniejsza aktywność

18.2. (0–1)

Spośród kationów biorących udział w opisanych reakcjach wybierz jon, który jest najsilniejszym utleniaczem, i jon, który jest najsłabszym utleniaczem. Napisz wzory wybranych jonów.

Najsilniejszy utleniacz:

Najsłabszy utleniacz:

Rozwiązanie

18.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uszeregowanie metali.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
Hf, Tl, Mo, Tc

Uwaga! Jeśli zdający zamiast symboli pierwiastków poda ich nazwy, należy przyznać punkt.

18.2. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawny zapis wzorów wybranych kationów.
0 p. – za każdą inną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
Najsilniejszy utleniacz: Tc⁴⁺ Najsłabszy utleniacz: Hf⁴⁺