1. Strona główna
  2. Zadania maturalne z chemii
  3. Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015)

Chemia - Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8.

Kategoria: Reakcje i właściwości kwasów i zasad Typ: Napisz równanie reakcji Zaprojektuj doświadczenie Podaj/wymień

Za pomocą odpowiednio przeprowadzonych doświadczeń można porównać charakter kwasowy fenolu, kwasu solnego i kwasu węglowego.

8.1. (0–1)

Zaprojektuj jedno doświadczenie, którym potwierdzisz, że spośród wymienionych substancji najmocniejszym kwasem jest kwas solny, a najsłabszym – fenol. W tym celu uzupełnij schemat doświadczenia. Wpisz wzory wszystkich związków, których wodnych roztworów należy użyć w doświadczeniu. Substancje wybierz spośród następujących:

  • C6H5ONa
  • NaCl
  • HCl
  • Ca(OH)2
  • C6H5OH
  • Na2CO3

Wszystkie roztwory były świeżo przygotowane.

8.2. (0–1)

Napisz, co będzie można zaobserwować podczas przeprowadzonego doświadczenia.

Kolba:

Probówka:

8.3. (0–2)

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji zachodzących w kolbie i w probówce podczas przeprowadzonego doświadczenia.

Równanie reakcji zachodzącej w kolbie:

Równanie reakcji zachodzącej w probówce:

Rozwiązanie

8.1. (0–1)

Schemat punktowania

1 p. – za poprawny wybór odczynników i uzupełnienie schematu.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

  1. HCl
  2. Na2CO3
  3. C6H5ONa

Uwaga! Za odpowiedź, w której zdający zamieni miejscami odczynniki 1. i 2., należy przyznać 1 pkt.
Uwaga! Za odpowiedź, w której zdający wybierze Ca(OH)2 – nawet jako dodatkowy odczynnik – należy przyznać 0 pkt.

8.2. (0–1)

Schemat punktowania

1 p. – za poprawny opis zmian przy poprawnym wyborze odczynników w zadaniu 8.1.
0 p. – za błędny wybór odczynników w zadaniu 8.1. lub błędny opis zmian albo brak odpowiedzi.

Przykłady poprawnej odpowiedzi

Kolba: Wydziela się gaz.
lub Widoczne są pęcherzyki gazu.
lub Roztwór się pieni.

Probówka: Zmętnienie zawartości probówki.
lub Powstaje zawiesina.
lub Roztwór staje się mleczny.
lub Następuje rozwarstwienie cieczy.
lub Tworzą się dwie warstwy cieczy.
lub Pojawia się (charakterystyczny) zapach.

8.3. (0–2)

Schemat punktowania

2 p. – za poprawne napisanie dwóch równań reakcji w formie jonowej skróconej przy poprawnym wyborze wszystkich odczynników w zadaniu 8.1.
1 p. – za poprawne napisanie tylko jednego równania reakcji w formie jonowej skróconej (w kolbie albo w probówce) przy poprawnym wyborze wszystkich odczynników w zadaniu 8.1.
lub
– za poprawne napisanie tylko równania reakcji w formie jonowej skróconej zachodzącej w kolbie przy poprawnym wyborze odczynników 1. i 2. w zadaniu 8.1.
0 p. – za błędne napisanie dwóch równań reakcji (błędne wzory reagentów, błędne współczynniki stechiometryczne, niewłaściwa forma zapisu) lub błędny wybór odczynników w zadaniu 8.1. albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Równanie reakcji zachodzącej w kolbie:

lub

lub z zapisem CO2·H2O

Równanie reakcji zachodzącej w probówce:

lub

lub z zapisem CO2·H2O

Uwaga! Ponieważ zadanie dotyczy właściwości kwasu węglowego, wyjątkowo zdający nie traci punktu za użycie zapisu: H2CO3 zamiast CO2 + H2O.