Chemia - Matura Maj 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 8.
Poniższy schemat przedstawia przemiany, jakim ulegają miedź i jej związki.
Cu (s) A1. CuCl2 (aq) B2. Cu(OH)2 (s) NH3 (aq)3. [Cu(NH3)4](OH)2 (aq)
8.1. (0–1)
Rozstrzygnij, czy substancją A może być kwas solny o stężeniu 10 % masowych. Uzasadnij swoją odpowiedź. W uzasadnieniu odwołaj się do właściwości miedzi i kwasu solnego.
Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:
8.2. (0–2)
Napisz wzór sumaryczny substancji B, jeśli wiadomo, że po zajściu reakcji i odsączeniu osadu w roztworze obecne były kationy sodu i aniony chlorkowe. Napisz w formie jonowej równanie reakcji 3., której produktem jest m.in. jon kompleksowy o wzorze [Cu(NH3)4]2+.
Wzór substancji B:
Równanie reakcji 3.:
8.3. (0–1)
Spośród podanych poniżej wzorów wybierz wzory wszystkich substancji, w których wodnych roztworach na zimno roztwarza się wodorotlenek miedzi(II). Napisz numery wybranych wzorów.
Wybrane wzory:
Rozwiązanie
8.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie odwołujące się do właściwości
miedzi i właściwości kwasu solnego.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
Rozstrzygnięcie: nie
Uzasadnienie, np.:
| W części dotyczącej miedzi: | W części dotyczącej kwasu solnego: |
| jest metalem szlachetnym ALBO znajduje się w szeregu elektrochemicznym za/pod wodorem ALBO standardowy potencjał redukcji układu Cu2+/Cu jest wyższy niż układu H+/H2 ALBO ma dodatni standardowy potencjał redukcji ALBO nie wypiera wodoru z kwasów. |
kwas solny jest kwasem nieutleniającym ALBO anion chlorkowy nie ma właściwości utleniających. |
Uwaga: Odpowiedź, w której zdający stwierdza, że miedź nie reaguje z kwasem solnym, nie jest uzasadnieniem, ale powtórzeniem rozstrzygnięcia.
8.2. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – poprawne napisanie wzoru sumarycznego substancji B i poprawne napisanie
w formie jonowej równania reakcji 3.
1 pkt – poprawne napisanie wzoru sumarycznego substancji B i niepoprawne napisanie
równania reakcji 3.
ALBO
– niepoprawne napisanie wzoru sumarycznego substancji B i poprawne napisanie
w formie jonowej równania reakcji 3.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Wzór substancji B: NaOH
Równanie reakcji 3.:
Cu(OH)2 + 4NH3 → [Cu(NH3)4]2+ + 2OH−
ALBO
Cu(OH)2 + 4NH3∙H2O → [Cu(NH3)4]2++ 2OH– + 4H2O
8.3. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawny wybór wszystkich substancji spełniających warunki zadania i napisanie
numerów ich wzorów.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Wybrane wzory: 1., 3., 4.
