Chemia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 155.
Badając właściwości związków organicznych, wykonano dwa doświadczenia: A i B. Do wodnych roztworów związków organicznych wprowadzono świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II): w temperaturze pokojowej (doświadczenie A) i w podwyższonej temperaturze (doświadczenie B), co ilustrują poniższe schematy:
Badając właściwości związków organicznych, wykonano dwa doświadczenia: A i B.
Do wodnych roztworów związków organicznych wprowadzono świeżo wytrącony
wodorotlenek miedzi(II): w temperaturze pokojowej (doświadczenie A) i w podwyższonej
temperaturze (doświadczenie B), co ilustrują poniższe schematy:
Doświadczenie A
Doświadczenie B
155.1 (0-1)
Podaj numery probówek, w których w doświadczeniu A zaobserwowano zanik niebieskiego osadu i powstanie klarownego szafirowego roztworu. Uzasadnij swój wybór.
155.2 (0-1)
Podaj numery probówek, w których w doświadczeniu B zaobserwowano wytrącanie się ceglastego osadu. Uzasadnij swój wybór.
Rozwiązanie
155.1 (0-1)
Numery probówek: I, II IV
Uzasadnienie: Cząsteczki związków zawierają więcej niż jedną grupę hydroksylową przy
sąsiednich atomach węgla.
155.2 (0-1)
Numery probówek: II, IV, V
Uzasadnienie: Związki mają właściwości redukujące lub cząsteczki związków zawierają
grupę aldehydową.
Wskazówki
155.1 (0-1)
Aby rozwiązać tę część zadania, trzeba wiedzieć, że reakcja z zawiesiną Cu(OH)2 przeprowadzona w temperaturze pokojowej służy do wykrywania w cząsteczce związku organicznego więcej niż jednej grupy hydroksylowej przy sąsiadujących ze sobą atomach węgla. Z zestawienia badanych związków organicznych i rozpoznania ich grup funkcyjnych wynika, że warunek taki spełniają związki, których roztwory znajdowały się w probówce I (gliceryna), w probówce II (glukoza) i w probówce IV (laktoza). Zanik niebieskiego osadu i powstanie szafirowego klarownego roztworu zaobserwowano więc w probówkach I, II i IV.
155.2 (0-1)
Reakcja z zawiesiną Cu(OH)2 przeprowadzona w podwyższonej temperaturze służy do wykrywania w cząsteczce związku organicznego grupy aldehydowej, odpowiedzialnej za redukujące właściwości. Reakcja nosi nazwę próby Trommera. Związki, których cząsteczki zawierają grupę aldehydową, to glukoza (probówka II), laktoza (probówka IV) i metanal (probówka V). Powstanie ceglastego osadu zaobserwowano więc w probówkach II, IV i V.
