Biologia - Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8.
W peroksysomach znajdują się enzymy, które biorą udział w reakcjach utleniania związków
organicznych tlenem cząsteczkowym. Produktem wielu z tych reakcji jest szkodliwy dla
komórki, bardzo reaktywny nadtlenek wodoru (H2O2). Zabezpieczeniem przed H2O2 jest
obecność w peroksysomach enzymu katalazy, który rozkłada nadtlenek wodoru
na wodę i tlen cząsteczkowy.
Uczniowie postanowili sprawdzić, czy w tkankach roślinnych występuje enzym katalaza.
W tym celu w dwóch probówkach A i B umieścili równe objętości soku ze startego surowego
ziemniaka. Sok w probówce A zagotowali i ostudzili, a następnie do obydwu probówek
dodali taką samą ilość roztworu H2O2 (wody utlenionej).
a) | W której z probówek (A czy B) zajdzie reakcja rozkładu H2O2 i jakie zmiany będą widoczne w tej probówce? |
b) | Wyjaśnij, w jakim celu zagotowano sok w probówce A. |
Rozwiązanie
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
- W probówce B – wydzielają się (intensywnie) pęcherzyki tlenu powstającego podczas rozkładu H2O2 lub pęcherzyki gazu.
- W probówce B – jej zawartość będzie się (silnie) pienić.
1 p. – za wybór probówki B i poprawny opis zmian widocznych w tej probówce
0 p. – za wybór probówki A i określenie zmian charakterystycznych dla probówki B lub –
za wybór probówki B bez podania zmian widocznych w tej probówce, lub – za wybór
probówki B i błędny opis widocznych zmian w tej probówce
Przykłady poprawnej odpowiedzi:
- Sok w probówce A zagotowano w celu sprawdzenia, czy reakcja jest katalizowana przez enzym katalazę, ponieważ pod wpływem wysokiej temperatury enzymy tracą swoją aktywność.
- Sok w probówce A zagotowano w celu sprawdzenia, czy badanym czynnikiem jest katalaza, która pod wpływem wysokiej temperatury powinna ulec denaturacji.
- Sok w probówce A zagotowano, aby unieczynnić lub zdenaturować enzym rozkładający H2O2
1 p. – za poprawne wyjaśnienie celu zagotowania soku w probówce A, uwzględniające
denaturację części białkowej enzymu pod wpływem wysokiej temperatury i jego
unieczynnienie
0 p. – za niepoprawne lub zbyt ogólne wyjaśnienie, które nie uwzględnia wpływu wysokiej
temperatury na aktywność enzymu