Chemia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24.

Kategoria: Metale Stopnie utlenienia Typ: Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

W procesach technologicznej przeróbki fenolu otrzymuje się m.in. cykloheksanol i cykloheksanon, których uproszczone wzory przedstawiono poniżej. Literami a i b oznaczono wybrane atomy węgla.

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.

W laboratorium chemicznym cykloheksanon łatwo można otrzymać z cykloheksanolu, jeżeli jako utleniacz zastosuje się dichromian(VI) potasu w obecności CH3COOH.

24.1. (2 pkt)

Opisz zmianę barwy roztworu podczas opisanej reakcji oraz napisz wzór związku chromu, który można wydzielić jako ciało stałe, z mieszaniny reagentów po przeprowadzeniu opisanego procesu.

Opis zmiany:

Wzór związku chromu:

24.2. (1 pkt)

Uzupełnij tabelę. Wpisz stopnie utleniania atomów chromu oraz atomów węgla zmieniające się w trakcie zachodzenia reakcji utleniania cykloheksanolu do cykloheksanonu.

Stopień utleniania atom chromu atom węgla
w substratach oznaczony literą a:
w produktach oznaczony literą b:

Rozwiązanie

24.1. (2 pkt)

Schemat punktowania
2 p. – za poprawne napisanie obserwacji i poprawne napisanie wzoru związku chemicznego.
1 p. – za poprawne napisanie obserwacji i błędne napisanie wzoru związku chemicznego albo za poprawne napisanie wzoru związku chemicznego i błędne napisanie obserwacji.
0 p. – 0 p. – za każdą inną odpowiedź albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
Opis zmiany: barwa roztworu zmienia się z pomarańczowej na zieloną.
Wzór związku chromu: (CH3COO)3Cr lub Cr(CH3COO)3

24.2. (1 pkt)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uzupełnienie tabeli.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Stopień utleniania atom chromu atom węgla
w substratach VI oznaczony literą a:
0
w produktach III oznaczony literą b:
II