Chemia - Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 31.
Na poniższym schemacie przedstawiono ciąg przemian, których surowcem wyjściowym jest wapno palone. Związki organiczne umownie oznaczono na schemacie literami A–F.
31.1. (0-1)
Napisz, stosując wzory półstrukturalne związków organicznych, równanie reakcji związku D ze związkiem E oraz podaj nazwę związku F.
Równanie reakcji:
Nazwa związku F:
31.2. (0-1)
Napisz, jakie dwie funkcje pełni stężony kwas siarkowy(VI) w powyższej reakcji powstawania związku F.
Rozwiązanie
31.1. (0-1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne napisanie równania reakcji z zastosowaniem wzorów półstrukturalnych
(grupowych) reagentów organicznych i podanie poprawnej nazwy związku F.
0 p. – za błędne napisanie równania reakcji (błędne wzory reagentów, błędne współczynniki
stechiometryczne, niewłaściwa forma zapisu) lub/i podanie błędnej nazwy związku F
albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Równanie reakcji:
CH3COOH + CH3CH2OH (H2SO4 lub H+) CH3COOCH2CH3 + H2O
Nazwa związku: etanian etylu lub octan etylu lub ester etylowy kwasu octowego
31.2. (0-1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie dwóch funkcji kwasu siarkowego(VI).
0 p. – za błędne określenie funkcji kwasu siarkowego(VI) lub odpowiedź niepełną albo brak
odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Kwas siarkowy pełni funkcję:
- katalizatora (jony H+) (powodując zwiększenie szybkości reakcji estryfikacji)
- środka odwadniającego (jego obecność w mieszaninie reakcyjnej zwiększa wydajność reakcji, ponieważ substancja ta wiąże wodę powstającą podczas reakcji).
