Chemia - Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 27.
W probówce I umieszczono kilka kryształków fenolu C6H5OH i dolano wody destylowanej. Następnie zawartość probówki ogrzano aż do powstania klarownego roztworu. Otrzymany roztwór ochłodzono do temperatury pokojowej i zaobserwowano, że zawartość probówki zmętniała. Do probówki II wprowadzono kilka kropli bezbarwnego alkoholu benzylowego C6H5CH2OH i dolano wody destylowanej. Zawartość probówki energicznie wymieszano i otrzymano mętną emulsję. Doświadczenie przeprowadzono pod wyciągiem.
27.1. (0–1)
Do przygotowanych w sposób opisany powyżej zawartości probówki I i zawartości probówki II dodano pewien odczynnik. Zaobserwowano, że w probówce I powstał klarowny roztwór, a w probówce II nie stwierdzono zmiany wyglądu znajdującej się w niej emulsji.
Uzupełnij schemat doświadczenia – podkreśl wzór odczynnika, który dodano do mieszaniny fenolu z wodą i do mieszaniny alkoholu benzylowego z wodą.
27.2. (0–1)
Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, której przebieg był przyczyną obserwowanych zmian po dodaniu wybranego odczynnika. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) lub uproszczone reagentów organicznych.
Rozwiązanie
27.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne uzupełnienie schematu doświadczenia (poprawny wybór odczynnika).
0 p. – za odpowiedź błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
27.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne napisanie równania reakcji w formie jonowej skróconej – przy poprawnym
wyborze odczynnika w zadaniu 27.1.
0 p. – za odpowiedź błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
C6H5OH + OH– → C6H5O– + H2O
lub z zastosowaniem wzoru uproszczonego fenolu i anionu fenolanowego:
