Chemia - Matura Maj 2017, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 36.
W trzech probówkach (I, II i III) znajdowały się wodne roztwory:
W celu ich identyfikacji przeprowadzono dwie serie doświadczeń.
W pierwszej serii doświadczeń do każdej probówki zanurzono żółty uniwersalny papierek
wskaźnikowy. Zmianę barwy wskaźnika zaobserwowano tylko w probówce III.
W drugiej serii doświadczeń do probówek I i II dodano wodny roztwór wodorotlenku sodu
i ogrzano zawartości obu naczyń. U wylotu obu probówek wyczuwalny był ten sam
charakterystyczny zapach. Następnie do probówek I i II dodano wodny roztwór azotanu(V)
baru. Pojawienie się białego osadu zaobserwowano tylko w probówce I.
36.1. (0–1)
Podaj nazwy związków, które zidentyfikowano podczas przeprowadzonych doświadczeń.
Probówka I:
Probówka II:
Probówka III:
36.2. (0–1)
Określ odczyn roztworu znajdującego się w probówce III i napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, które potwierdzi wskazany odczyn.
Odczyn roztworu:
Równanie reakcji:
36.3. (0–1)
Napisz wzór substancji, której charakterystyczny zapach był wyczuwalny u wylotu probówek I i II, oraz napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, w wyniku której w probówce I powstał biały osad.
Wzór substancji:
Równanie reakcji:
Rozwiązanie
36.1. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawną identyfikację związków.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Probówka I: mocznik
Probówka II: acetamid
Probówka III: chlorek amonu
36.2. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawne określenie odczynu roztworu i poprawny zapis równania reakcji w formie
jonowej skróconej przy poprawnej identyfikacji związku znajdującego się w probówce
III.
0 p. – za błędne określenie odczynu roztworu lub błędne napisanie równania reakcji (błędne
wzory reagentów, błędne współczynniki stechiometryczne), lub błędne określenie
odczynu roztworu i błędne napisanie równania reakcji, lub błędna identyfikacja
związku w probówce III albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Odczyn roztworu: kwasowy
Równanie reakcji: NH+4 + H2O ⇄ NH3 + H3O+
lub NH+4 + 2H2O ⇄ NH3 ⋅ H2O + H3O+
lub NH+4 + H2O ⇄ NH3 ⋅ H2O + H+
lub NH+4 ⇄ NH3 + H+
36.3. (0–1)
Schemat punktowania
1 p. – za poprawny wzór substancji o charakterystycznym zapachu i poprawny zapis równania
reakcji w formie jonowej skróconej przy poprawnej identyfikacji związku
w probówce I.
0 p. – za błędny wzór substancji o charakterystycznym zapachu lub błędny zapis równania
reakcji, lub błędną identyfikację substancji albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Wzór substancji: NH3
Równanie reakcji: Ba2+ + CO2−3 → BaCO3
