Chemia - Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 30.

Kategoria: Węglowodory aromatyczne Typ: Napisz równanie reakcji Narysuj/zapisz wzór Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono ciąg przemian chemicznych, w wyniku których ze związku I otrzymano związek IV. Związek I to homolog benzenu. Jego cząsteczka zbudowana jest z siedmiu atomów węgla.

Związki II–IV są głównymi produktami organicznymi przemian opisanych schematem.

30.1. (0–1)

Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) lub uproszczone związków I i II.

Wzór związku I Wzór związku II
 
 
 
 

30.2. (0–1)

Określ typ reakcji (addycja, eliminacja, substytucja) oraz mechanizm (elektrofilowy, nukleofilowy, rodnikowy) reakcji 2. i 3.

Typ reakcji Mechanizm reakcji
reakcja 2.
reakcja 3.

30.3. (0–1)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji 3. Związki organiczne przedstaw za pomocą wzorów półstrukturalnych (grupowych) lub uproszczonych.

Rozwiązanie

30.1. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie dwóch wzorów.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

30.2. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne podanie typów i mechanizmów reakcji.
0 p. – za odpowiedź niepełną lub błędną albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Typ reakcji Mechanizm reakcji
reakcja 2. substytucja rodnikowy
reakcja 3. substytucja nukleofilowy

30.3. (0–1)

Schemat punktowania
1 p. – za poprawne napisanie w formie cząsteczkowej równania reakcji.
0 p. – za błędne napisanie równania reakcji (błędne wzory reagentów, błędne współczynniki stechiometryczne, niewłaściwa forma zapisu) albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

Uwaga! Dopuszcza się zapis równania reakcji z zastosowaniem izomeru orto lub meta, jeżeli zdający podał jego wzór jako wzór związku II w zadaniu 30.1.
Uwaga! Dopuszcza się zapis równania reakcji z zastosowaniem di- lub trichloropochodnej nitrotoluenu:

lub