Chemia - Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 23.
Przeprowadzono reakcję addycji, w której związek X o wzorze sumarycznym C4H8 przereagował z chlorowodorem w stosunku molowym 1:1. W wyniku opisanej przemiany powstały dwa związki, z których jeden ma cząsteczki chiralne i występuje w postaci enancjomerów, a cząsteczki drugiego związku są achiralne.
23.1. (0–1)
Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) obu produktów reakcji związku X z chlorowodorem.
Wzór związku, którego cząsteczki są chiralne:
Wzór związku, którego cząsteczki są achiralne:
23.2. (0–1)
Uzupełnij poniższy schemat, tak aby przedstawiał budowę obu enancjomerów chiralnego produktu reakcji związku X z chlorowodorem.
Rozwiązanie
23.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie wzorów półstrukturalnych (grupowych) dwóch związków.
0 pkt – odpowiedź niepełna lub niepoprawna albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Wzór związku, którego cząsteczki są chiralne: CH3CH2CHClCH3
Wzór związku, którego cząsteczki są achiralne: CH3CH2CH2CH2Cl
23.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne uzupełnienie schematu.
0 pkt – odpowiedź niepełna lub niepoprawna albo brak odpowiedzi.
Poprawna odpowiedź
Uwaga:
- Jeżeli w zadaniu 23.1. zdający napisał wzory półstrukturalne obu produktów reakcji związku X z bromowodorem (zamiast z chlorowodorem), to w zadaniu 23.2. wzory przedstawiające budowę obu enancjomerów chiralnego produktu reakcji związku X z bromowodorem należy oceniać jak wzory enancjomerów produktu reakcji związku X z chlorowodorem.
- Grupa –CH2CH3 może być zapisana jako –C2H5.
- Schematy muszą być uzupełnione tak, aby przedstawiały poprawne wzory półstrukturalne (grupowe) obu enancjomerów, np. grupa –CH2CH3 nie może być zapisana jako –CH3CH2.
