Chemia - Matura Maj 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 1.
Z dwóch pierwiastków, które umownie oznaczono literami X i E, powstają wodorki o wzorach XH3 i EH3. Atomy każdego z tych pierwiastków mają tyle elektronów niewalencyjnych, ile wynosi liczba nukleonów w atomie izotopu 2814Si. W stanie podstawowym atomy pierwiastka E mają większą liczbę elektronów niesparowanych niż atomy pierwiastka X.
1.1. (0–2)
Uzupełnij poniższą tabelę. Wpisz symbole pierwiastków X i E, symbol bloku konfiguracyjnego, do którego należy każdy z pierwiastków, oraz ich maksymalne stopnie utlenienia.
| Symbol pierwiastka | Symbol bloku | Maksymalny stopień utlenienia | |
|---|---|---|---|
| pierwiastek X | |||
| pierwiastek E |
1.2. (0–1)
Napisz fragment konfiguracji elektronowej atomu w stanie podstawowym pierwiastka E opisujący rozmieszczenie elektronów walencyjnych na podpowłokach – zastosuj schemat klatkowy. Pod schematem napisz numer powłoki i symbole podpowłok.
Rozwiązanie
1.1. (0–2)
Zasady oceniania
2 pkt – poprawne wypełnienie dwóch wierszy tabeli – podanie w odpowiedniej kolejności
symboli pierwiastków X i E oraz dla każdego z nich: symbolu bloku konfiguracyjnego
i maksymalnego stopnia utlenienia.
1 pkt – poprawne wypełnienie jednego wiersza tabeli – podanie symbolu pierwiastka,
symbolu bloku konfiguracyjnego i maksymalnego stopnia utlenienia.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższych kryteriów albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
| Symbol pierwiastka | Symbol bloku | Maksymalny stopień utlenienia | |
|---|---|---|---|
| pierwiastek X | Ga | p | III ALBO +III ALBO 3 ALBO +3 |
| pierwiastek E | As | p | V ALBO +V ALBO 5 ALBO +5 |
1.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie fragmentu konfiguracji elektronowej opisującego rozmieszczenie
elektronów walencyjnych (schemat klatkowy) atomu w stanie podstawowym arsenu
z uwzględnieniem numeru powłoki i symboli podpowłok.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
Uwaga: Elektrony niesparowane muszą mieć zgodny spin.
