Chemia - Matura Maj 2023, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 12.
Przeprowadzono doświadczenie, w którym do dwóch probówek z wodnym roztworem Na2SO3 dodano:
- do probówki 1. – kilka kropel roztworu fenoloftaleiny
- do probówki 2. – nadmiar stężonego HCl (aq).
12.1. (0–1)
Zawartość probówki 1., po dodaniu do niej roztworu fenoloftaleiny, zabarwiła się na kolor czerwonoróżowy (malinowy).
Wpisz do schematu wzory odpowiednich drobin tak, aby powstało równanie procesu decydującego o odczynie roztworu w probówce 1. Zastosuj definicję kwasu i zasady Brønsteda.
12.2. (0–1)
Napisz, co zaobserwowano podczas doświadczenia w probówce 2. po dodaniu odczynnika. Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji, która była przyczyną zaobserwowanych zmian.
Obserwacje:
Równanie reakcji:
Rozwiązanie
12.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie równania procesu decydującego o odczynie roztworu.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
12.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawny opis objawów reakcji i poprawne napisanie we właściwej formie równania
reakcji.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Przykładowe rozwiązania
Obserwacje:
Wydziela się (bezbarwny) gaz.
ALBO
Widoczne są pęcherzyki gazu.
ALBO
U wylotu probówki wyczuwa się charakterystyczny zapach.
Równanie reakcji:
2H3O+ + SO2–3 → 3H2O + SO2
ALBO
2H+ + SO2–3 → H2O + SO2
ALBO
H3O+ + HSO–3 → 2H2O + SO2
ALBO
H+ + HSO–3 → H2O + SO2
Uwaga: Za równanie reakcji prowadzącej do powstania H2SO3 albo SO2 ∙ H2O zdający otrzymuje 0 pkt.
