Chemia - Test diagnostyczny CKE Grudzień 2022, Poziom rozszerzony (Formuła 2023) - Zadanie 22.
Atomy wodoru w cząsteczkach etynu są bardziej reaktywne niż atomy wodoru w alkanach i alkenach. Przykładowo: przez metaliczny sód jest wypierany wodór z etynu i przy nadmiarze tego alkinu reakcja przebiega zgodnie z równaniem:
etynek sodu
Podobna reakcja z udziałem sodu zachodzi w ciekłym amoniaku:
2NH3 + 2Na → 2NaNH2 + H2
Z kolei działanie etynu na produkt tej reakcji (NaNH2) rozpuszczony w etoksyetanie (eterze dietylowym) prowadzi do ponownego powstania amoniaku:
HC≡CH + NaNH2 → HC≡CNa + NH3
Etynek sodu nie jest trwałym związkiem i po wprowadzeniu do wody rozkłada się z wydzieleniem etynu.
22.1. (0–1)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji etynku sodu z wodą.
22.2. (0–1)
Etyn, amoniak i wodę uszereguj od najsłabszego do najsilniejszego charakteru kwasowego.
Rozwiązanie
22.1. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne zapisanie równania reakcji.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
HC≡CNa + H2O → HC≡CH + NaOH
22.2. (0–1)
Zasady oceniania
1 pkt – poprawne uszeregowanie trzech związków.
0 pkt – odpowiedź niespełniająca powyższego kryterium albo brak odpowiedzi.
Rozwiązanie
amoniak, etyn, woda ALBO NH3, C2H2, H2O
