Chemia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 177.
Do probówek zawierających wodny roztwór białka kurzego dodano stężony roztwór kwasu azotowego(V) do probówki I i roztwór azotanu(V) ołowiu(II) do probówki II. Zaobserwowano zmiany w obu probówkach świadczące o przebiegu reakcji chemicznych.
177.1 (0-1)
Opisz zaobserwowane zmiany, które świadczą o tym, że w obu probówkach zaszła reakcja chemiczna.
177.2 (0-1)
Napisz nazwy dwóch aminokwasów dających w reakcji ze stężonym HNO3 taki sam efekt, jaki zaobserwowano w probówce I.
Rozwiązanie
177.1 (0-1)
Przykłady poprawnych odpowiedzi
Probówka I: Białko ścina się.
lub Pojawia się żółte zabarwienie roztworu.
Probówka II: Białko ścina się (wytrąca się osad).
177.2 (0-1)
Nazwy dwóch aminokwasów wybranych spośród: fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan.
Wskazówki
Białka pod wpływem soli metali ciężkich ulegają nieodwracalnej koagulacji (denaturacji). Koagulacja białka jaja kurzego pod wpływem jonów Pb2+ powodowana jest tworzeniem trudno rozpuszczalnych połączeń białka z kationami ołowiu. Jony ołowiu mogą tworzyć związki z siarką zawartą w białku jaja kurzego. Stężony kwas azotowy(V) powoduje żółte zabarwienie białka, jest to tzw. próba ksantoproteinowa. Żółta barwa – charakterystyczna dla nitrowych pochodnych związków aromatycznych – oznacza, że białko jaja kurzego tworzą między innymi reszty aminokwasów zawierających pierścień aromatyczny, takich jak fenyloalanina, tyrozyna, tryptofan.
