Na diagramie przedstawiono procentową zawartość trzech głównych azotowych produktów
przemiany materii w moczu wydalanym przez gady, które w różnym stopniu są związane
ze środowiskiem wodnym.
Na podstawie: T. Umiński, Biologia, Warszawa 1993.
8.1. (0–1)
Rozpoznaj przedstawione na diagramie azotowe produkty przemiany materii wydalane
przez wymienione gady. Wpisz w wyznaczone miejsca nazwy tych produktów tak, aby
powstała prawidłowa legenda diagramu.
8.2. (0–1)
Podaj nazwę błony płodowej otaczającej jamę, do której są odkładane azotowe produkty
przemiany materii w czasie życia zarodkowego gadów.
8.3. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego żółw błotny i żółw pustynny różnią się proporcjami wydalanych
azotowych produktów przemiany materii. W odpowiedzi uwzględnij warunki środowiska
życia każdego z tych gatunków.
Naukowcy zaobserwowali, że podczas wysiadywania jaj przez samicę pytona birmańskiego
dochodzi do drżenia jej mięśni. W celu zbadania znaczenia tego zjawiska umieszczono
wysiadującą jaja samicę tego gatunku w termoizolowanej komorze, w której stopniowo
obniżano temperaturę powietrza. Wraz z obniżaniem temperatury w komorze obserwowano
wzrost liczby skurczów mięśni samicy i zużycie tlenu w jednostce czasu.
Wyniki doświadczenia przedstawiono na wykresie.
a)
Wyjaśnij, dlaczego wraz ze wzrostem liczby skurczów mięśni samicy pytona birmańskiego rośnie zużycie przez nią tlenu, w przeliczeniu na jednostkę masy ciała.
b)
Określ, jaki wpływ na czas trwania rozwoju zarodkowego ma drżenie mięśni samicy pytona przy niskiej temperaturze otoczenia. W odpowiedzi odwołaj się do tempa przemian metabolicznych.
Żmija zygzakowata jest jednym z nielicznych gadów, którego zasięg występowania
przekracza koło podbiegunowe. Środowisko życia żmii zygzakowatej to, przede wszystkim,
podmokłe fragmenty lasów, torfowiska, wilgotne łąki, obrzeża bagien i moczarów.
W siedliskach tych muszą się znajdować miejsca dobrze naświetlone, ponieważ żmija, tak jak
większość zmiennocieplnych gadów, musi w ciągu dnia wygrzewać się na słońcu. Żmije
są rozdzielnopłciowe i jajożyworodne. Jesienią przechodzą w stan hibernacji, polegający
na znacznym spowolnieniu procesów życiowych i obniżeniu temperatury ciała, w którym
trwają aż do wiosny.
Wytwarzany przez żmiję jad służy, przede wszystkim, do zabijania ofiar w celu zdobycia
pokarmu, który stanowią ryjówki, krety, myszy i nornice. Jad żmii może być niebezpieczny
dla człowieka i dlatego człowiekowi ukąszonemu przez żmiję podaje się surowicę
odpornościową przeciw jadowi żmii.
Na podstawie: Encyklopedia szkolna. Biologia, pod red. A. Urbanka, Warszawa 1999.
12.1. (0–2)
Na podstawie tekstu podaj dwie cechy żmii zygzakowatej, które umożliwiają jej zamieszkiwanie w chłodnych strefach klimatycznych. Uzasadnij znaczenie adaptacyjne każdej z tych cech.
12.2. (0–1)
Wyjaśnij, w jaki sposób działa w organizmie surowica odpornościowa podana osobie ukąszonej przez żmiję.
12.3. (0–1)
Określ, jaką odporność uzyskuje człowiek po podaniu surowicy odpornościowej - z poniższych par wypisz po jednym właściwym określeniu.
Jaszczurka biczogon indyjski żyje na pustynnych terenach południowo-zachodniej Azji. Noce
spędza w norach pod ziemią. Gdy rankiem opuszcza norę, żeby się ogrzać w promieniach
słońca, ma ciemną barwę ciała. W miarę rozgrzewania się barwa powierzchni ciała biczogona
staje się coraz jaśniejsza.
Na podstawie: Dzikie Indie, National Geographic Channel, www.natgeotv.pl
a)
Wyjaśnij, dlaczego biczogon, po opuszczeniu rankiem nory, rozgrzewa ciało, przebywając w miejscach nasłonecznionych.
b)
Wyjaśnij, z jakiego powodu barwa powierzchni ciała biczogona na początku ogrzewania jest ciemna, a po pewnym czasie przebywania na słońcu – jaśnieje.
Jednym z osiągnięć ewolucyjnych gadów było wykształcenie błon płodowych. Na schemacie
przedstawiono rozmieszczenie błon płodowych w rozwijającym się jaju.
a)
Spośród podanych opisów błon płodowych zaznacz ten, który jest poprawnym opisem schematu.
1 – owodnia, 2 – kosmówka, 3 – omocznia.
1 – omocznia, 2 – owodnia, 3 – kosmówka.
1 – owodnia, 2 – omocznia, 3 – kosmówka.
1 – kosmówka, 2 – omocznia, 3 – owodnia.
b)
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla życia gadów na lądzie miało wykształcenie się błon płodowych w procesie ewolucji.
Zgłaszanie uwagi / błędu
Aktywuj BiologHelp+ i uzyskaj pełny dostęp do dodatkowych funkcji serwisu
