Chemia - Matura Maj 2020, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 29.

Kategoria: Podstawy chemii organicznej Aldehydy Izomeria geometryczna (cis-trans) Typ: Napisz równanie reakcji Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Akroleina, czyli propenal, o wzorze CH₂=CH–CHO jest najprostszym nienasyconym aldehydem. Powstaje w wyniku termicznego rozkładu glicerolu. Produktem ubocznym tej reakcji jest woda. Akroleina podczas przechowywania ulega samorzutnie polimeryzacji.

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.

29.1. (1 pkt)

Napisz równanie reakcji powstawania akroleiny w wyniku termicznego rozkładu glicerolu. Zastosuj półstrukturalne (grupowe) wzory związków organicznych.

29.2. (1 pkt)

Rozstrzygnij, czy akroleina występuje w postaci izomerów cis–trans. Odpowiedź uzasadnij.

Rozstrzygnięcie:
Uzasadnienie:

29.3. (1 pkt)

Dokończ poniższy zapis, tak aby przedstawiał on równanie reakcji polimeryzacji akroleiny. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe).

n CH₂=CH–CHO →

Rozwiązanie

29.1. (1 pkt)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne napisanie równania reakcji – z zastosowaniem wzorów półstrukturalnych (grupowych) związków organicznych.
0 pkt – odpowiedź niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź

CH₂(OH)–CH(OH)–CH₂(OH)

^(ogrzewanie)

CH₂=CH–CHO + 2H₂O

29.2. (1 pkt)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne rozstrzygnięcie i poprawne uzasadnienie.
0 pkt – odpowiedź niepełna lub niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź
Rozstrzygnięcie: Nie
Uzasadnienie, np.:
Jeden z atomów węgla uczestniczących w wiązaniu podwójnym ALBO
o hybrydyzacji sp² jest połączony z dwoma atomami wodoru ALBO
z dwoma jednakowymi podstawnikami.

29.3. (1 pkt)

Zasady oceniania
1 pkt – poprawne dokończenie zapisu równania reakcji – z zastosowaniem wzorów półstrukturalnych (grupowych) związków organicznych.
0 pkt – odpowiedź niepoprawna albo brak odpowiedzi.

Poprawna odpowiedź