Chemia - Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 160.
W celu rozróżnienia wodnych roztworów kwasu metanowego (mrówkowego) i kwasu
etanowego (octowego) do probówek z roztworami tych kwasów dodano kilka kropli wodnego
roztworu kwasu siarkowego(VI) i wprowadzono odczynnik X wybrany spośród
następujących: wodny roztwór wodorotlenku sodu, wodny roztwór manganianu(VII) potasu,
wodny roztwór dichromianu(VI) potasu.
Przebieg doświadczenia ilustruje poniższy schemat.
Zaobserwowano, że w probówkach I i II roztwory zabarwiły się na fioletowo. Pod wpływem ogrzewania otrzymany w probówce II roztwór odbarwił się, a mieszanina pieniła się. Stwierdzono, że wydzielał się gaz. Podczas ogrzewania roztworu otrzymanego w probówce I nie zaobserwowano zmian.
160.1 (0-1)
Podaj nazwę lub wzór użytego odczynnika.
160.2 (0-1)
Podaj nazwę kwasu A, którego roztwór znajdował się w probówce I i nazwę kwasu B, którego roztwór znajdował się w probówce II.
Rozwiązanie
160.1 (0-1)
wodny roztwór manganianu(VII) potasu lub KMnO4 (aq)
160.2 (0-1)
Kwas A w probówce I: kwas etanowy lub kwas octowy
Kwas B w probówce II: kwas metanowy lub kwas mrówkowy
Wskazówki
160.1 (0-1)
W celu udzielenia poprawnej odpowiedzi należy dokonać analizy schematu doświadczenia i opisu doświadczenia. Trzeba również przypomnieć sobie, jakie właściwości chemiczne mają kwasy karboksylowe. Z opisu objawów reakcji zachodzącej w probówce II – pod wpływem ogrzewania otrzymany roztwór odbarwił się, mieszanina pieniła się i wydzielał się gaz – możesz wywnioskować, że zaszła reakcja, w wyniku której powstała sól manganu(II). Kwas spowodował odbarwienie fioletowego roztworu. Spośród podanych odczynników właściwości utleniające ma manganian(VII) potasu i dichromian(VI) potasu, ale ten drugi związek chemiczny tworzy roztwór barwy pomarańczowej. Musisz więc wybrać wodny roztwór manganianu(VII) potasu.
160.2 (0-1)
Z opisu objawów reakcji zachodzącej w probówce II – pod wpływem ogrzewania otrzymany roztwór odbarwił się, mieszanina pieniła się i wydzielał się gaz – możesz wywnioskować, że zaszła reakcja utleniania i redukcji. Manganian(VII) potasu zredukował się, a kwas utlenił się i spowodował odbarwienie fioletowego roztworu. Było to możliwe w przypadku kwasu metanowego, który ma właściwości redukujące. Kwas etanowy nie ma takich właściwości. Tak więc możesz stwierdzić, że w probówce I był kwas etanowy, a w probówce II kwas metanowy.
