Zadania maturalne z biologii

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 10. (5 pkt)

Płazy Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Rozwój żab najczęściej odbywa się w wodzie, gdzie składany jest skrzek, z którego rozwijają się kijanki. Początkowo odżywiają się one glonami i szczątkami roślinnymi, ale z biegiem czasu stają się mięsożercami. Kijanki stanowi pokarm dla wielu drapieżników. Czynnikiem bezpośrednio decydującym o rozpoczęciu metamorfozy kijanek są hormony tarczycy indukujące zmiany metamorficzne w ich tkankach. Dorosłe osobniki wiodące wodno-lądowy tryb życia odżywiaj się ślimakami i owadami, same są natomiast pokarmem dla drapieżnych ptaków i ssaków.
Na schemacie przedstawiono kolejne etapy rozwoju żaby trawnej.

10.1. (0–1)

Uzupełnij poniższe zdanie tak, aby zawierało ono prawdziwe informacje dotyczące żaby trawnej – podkreśl właściwe określenia w nawiasach.

Z jaj, po zapłodnieniu (zewnętrznym / wewnętrznym) rozwijaj się kijanki, które przechodzą rozwój (prosty / z przeobrażeniem), aby ostatecznie stać się postacią dorosłą.

10.2. (0–1)

Podaj dwie cechy budowy kijanki, które są przystosowaniem do życia w środowisku wodnym.

10.3. (0–2)

Korzystając z tekstu, zapisz dwa różne łańcuchy pokarmowe, w których dorosła żaba lub jej stadium rozwojowe jest jednym z ogniw jako:

konsument I-rzędu.
konsument II-rzędu.

10.4. (0–1)

Wyjaśnij, dlaczego brak jodu w pożywieniu kijanek może w istotny sposób wpłynąć na ich metamorfozę w dorosłe żaby.

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Płazy Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono budowę serca różnych kręgowców.
Legenda: Z – zatoka żylna, P – przedsionek, K – komora, p – prawy/a, l – lewy/a

a)	Podaj nazwę gromady kręgowców, które mają serce o budowie przedstawionej na rysunku D.

b)	Uporządkuj oznaczenia literowe serc kręgowców (A–D) w kolejności pojawiania się tych organizmów w procesie ewolucji.

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Płazy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Podczas metamorfozy kijanki do postaci dorosłej płaza zachodzi wiele zmian fizjologicznych. W procesie tym ważną rolę odgrywa układ hormonalny. Na schemacie przedstawiono wpływ układu hormonalnego na proces metamorfozy kijanki.

Na podstawie schematu przedstaw, na czym polega współdziałanie nadnerczy i tarczycy w procesie metamorfozy kijanki.

Matura Czerwiec 2015, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (2 pkt)

Płazy Podaj/wymień

Płazy to pierwsze kręgowce, które zmieniły środowisko wodne na lądowe – wyszły na ląd. Należą do zwierząt dwuśrodowiskowych – ich formy larwalne (kijanki) żyją w wodzie, a postaci dorosłe żerują na lądzie, do wody wracają na okres rozrodu.

Wymień dwa przykłady cech, które umożliwiły dorosłym płazom przystosowanie się do życia w środowisku lądowym, a pojawiły się u przodków płazów.

Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 60. (3 pkt)

Płazy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunku przedstawiono budowę zewnętrzną żaby.

Źródło: Larousse. Ziemia, rośliny, zwierzęta, praca zbiorowa, Warszawa 1985, s. 322.

a)	Podaj dwie – widoczne na rysunku – cechy budowy zewnętrznej żaby, które powstały u płazów jako przystosowania do życia na lądzie. Uzasadnij odpowiedź.

b)	Opisz, jakie zachowanie żaby chroni ją jednocześnie przed przegrzaniem oraz odwodnieniem.

c)	Zaznacz w tabeli znakiem X prawidłowy kierunek przenikania przez skórę żaby obu wymienionych substancji (1 i 2) w stosunku do ciała żaby, która zanurzona jest w stawie.

Substancja	Kierunek przenikania w stosunku do ciała żaby
1. woda	□ na zewnątrz / □ do wnętrza
2. dwutlenek węgla	□ na zewnątrz / □ do wnętrza

Zbiór zadań CKE, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 63. (4 pkt)

Płazy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

Na rysunku A przedstawiono aksolotla (zaliczanego do płazów ogoniastych) w pewnym stadium rozwojowym, a na rysunku B – cykl rozwojowy płaza bezogonowego (bez zachowania proporcji wielkości przedstawionych form).

Na podstawie: http://mailgrupowy.pl/files/html/5063,embriologia - wyklad5_html_mbb5468e.png;
http://www.lizzieharper.co.uk/gallery/amphibia_and_ reptiles/ [dostęp: 20.11.2014].

a)	Podaj nazwy etapów cyklu rozwojowego płaza bezogonowego oznaczonych na rysunku cyframi I, II, III.

b)	Podaj oznaczenie cyfrowe etapu rozwoju płazów, w którym wykształcają się listki zarodkowe i wymień ich nazwy.

c)	Podaj nazwę stadium rozwojowego, w jakim znajduje się przedstawiony na rysunku aksolotl. Odpowiedź uzasadnij.

d)	Zaznacz poprawne dokończenie zdania.

Charakteryzując dorosłe płazy na podstawie zamieszczonych rysunków, należy użyć określeń:

płucodyszne, żuchwowce, owodniowce.
owodniowce, skrzelodyszne, bezżuchwowce.
bezowodniowce, płucodyszne, rozdzielnopłciowe.
bezżuchwowce, bezowodniowce, rozdzielnopłciowe.

Matura Czerwiec 2014, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 22. (2 pkt)

Płazy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

U płazów wymiana gazowa zachodzi w płucach i przez skórę. Udział obydwu tych elementów w wymianie gazowej zależy od środowiska życia płazów.

Na uproszczonych rysunkach (I–III) przedstawiono budowę płuc u trzech przedstawicieli płazów.

a)	Na podstawie rysunków podaj, które płuca są charakterystyczne dla płazów żyjących

głównie w wodzie ,
niemal wyłącznie na lądzie .

b)	Wyjaśnij, na czym polegała adaptacja budowy płuc w związku z przejściem płazów do życia prawie wyłącznie na lądzie.

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (3 pkt)