Ściany kanalików zbiorczych nerki charakteryzują się zmienną przepuszczalnością dla wody.
Przechodzenie wody z płynu kanalikowego przepływającego wzdłuż kanalika zbiorczego
odbywa się przez specyficzne pory wodne zbudowane z białka akwaporyny 2 (AQP2). Jeśli
komórki kanalika zbiorczego mają w błonach bardzo dużo cząsteczek akwaporyny 2, co jest
wynikiem działania krążącej we krwi wazopresyny (ADH), to woda łatwiej opuszcza płyn
kanalikowy.
Na podstawie: D.McLaughlin, J. Stamford, D. White, Krótkie wykłady. Fizjologia człowieka, Warszawa 2012.
a)
Podaj nazwę etapu procesu tworzenia się moczu zachodzącego w nerce przy udziale akwaporyny 2.
b)
Określ, w jaki sposób niedobór wazopresyny wpływa na objętość wydalanego moczu. Odpowiedź uzasadnij, odwołując się do informacji przedstawionych w tekście.
c)
Podaj nazwę miejsca wytwarzania wazopresyny (ADH) w organizmie człowieka i nazwę miejsca jej uwalniania do krwi.
Na schemacie przedstawiono sieć pokarmową pewnego ekosystemu pola uprawnego.
22.1. (0–1)
Zaznacz prawidłowe dokończenie poniższego zdania.
Na podstawie przedstawionej sieci pokarmowej można stwierdzić, że o zasoby pokarmu
bezpośrednio konkurują
myszy i lisy.
gąsienice motyli i żaby.
ptaki drapieżne i ślimaki.
drapieżne chrząszcze i ptaki owadożerne.
22.2. (0–1)
Wypisz ze schematu wszystkie przykłady organizmów, które są zarówno konsumentami drugiego, jak i wyższych rzędów.
22.3. (0–1)
Określ, jak może się zmienić (zwiększyć czy zmniejszyć) liczebność ślimaków, jeżeli w środowisku wyginą wszystkie żaby. Odpowiedź uzasadnij, odnosząc się do przedstawionego schematu sieci pokarmowej.
Na rodowodzie przedstawiono dziedziczenie daltonizmu w pewnej rodzinie. Jest to choroba
warunkowana allelem recesywnym, sprzężonym z płcią.
a)
Przyjmując (d) na oznaczenie allelu powodującego chorobę, zapisz genotypy osób oznaczonych numerem 2. i 3.
Genotyp osoby 2.:
Genotyp osoby 3.:
b)
Określ, jakie jest prawdopodobieństwo, że kolejne dziecko rodziców oznaczonych 5. i 6. będzie chłopcem cierpiącym na daltonizm. Odpowiedź uzasadnij, wykonując krzyżówkę genetyczną.
Amerykańscy naukowcy opracowali szczepionkę na czerniaka. Ale nie jest to szczepionka
klasyczna – profilaktyczna, ale lecznicza, podawana choremu już człowiekowi. Badacze
zsekwencjonowali genomy komórek pobranych od pacjentów chorych na zaawansowanego
czerniaka. Celem było zidentyfikowanie zmutowanych białek – neoantygenów –
charakterystycznych tylko dla komórek czerniaka konkretnego pacjenta. Następnie zbadano,
które neoantygeny wywołają najsilniejszą odpowiedź układu odpornościowego.
Po opracowaniu preparatu podano go pacjentom. Dzięki szczepionce rozsiew komórek
czerniaka u pierwszych pacjentów został powstrzymany. Nadal jednak szczepionka ta jest
terapią eksperymentalną. Wcześnie wykryty i szybko usunięty czerniak jest obecnie prawie
w 100% uleczalny.
Na podstawie: B. Carreno, G. Linette, A dendritic cell vaccine increases the breadth and diversity of melanoma neoantigen-specific T cells. „Science”, maj 2015.
a)
Wyjaśnij, dlaczego opisana szczepionka zastosowana u jednego pacjenta może być nieskuteczna dla innych osób. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm odpowiedzi immunologicznej.
b)
Podaj przykład postępowania człowieka, które zmniejsza prawdopodobieństwo zachorowania na czerniaka.
Osmolalność opisuje liczbę moli substancji osmotycznie czynnych rozpuszczonych w 1 litrze
rozpuszczalnika (wody). W utrzymaniu równowagi wodno-jonowej organizmu bierze udział
m.in. ADH – hormon antydiuretyczny (wazopresyna).
a)
Podaj nazwę gruczołu wydzielania wewnętrznego, w którym magazynowany jest ADH.
b)
Wyjaśnij, na czym polega rola ADH w utrzymaniu stałej osmolalności osocza.
Wśród zasad azotowych wchodzących w skład fragmentu nici DNA kodującej (nieulegającej
transkrypcji), tymina stanowi 35%, guanina – 15%, a cytozyna – 20%.
Podaj udział procentowy wszystkich zasad azotowych wchodzących w skład:
nici matrycowej tego fragmentu DNA
pre-mRNA powstałego w wyniku transkrypcji tego fragmentu DNA.
U bydła brak rogów dominuje zupełnie nad ich występowaniem. Bezrożnego buhaja
skrzyżowano z trzema krowami. Potomstwo urodzone przez:
rogatą krowę nr 1. – było rogate,
bezrożną krowę nr 2. – było rogate,
bezrożną krowę nr 3. – było bezrożne.
a)
Podaj genotyp buhaja i wszystkie możliwe genotypy krów: 1., 2. i 3., przy czym allel warunkujący bezrożność oznacz literą B.
Genotyp buhaja:
Możliwe genotypy krów:
b)
Zapisz krzyżówkę genetyczną (szachownicę Punnetta) i na jej podstawie określ stosunek liczbowy genotypów i fenotypów potomstwa bezrożnego buhaja i krowy nr 2.
Biblioteka DNA stanowi zbiór fragmentów DNA danego organizmu włączonych do
cząsteczek wektorów i wprowadzonych najczęściej do komórek bakterii lub drożdży.
Wyróżnia się dwa rodzaje bibliotek DNA – genomowe oraz cDNA. Biblioteki cDNA
tworzone są wg informacji zawartej w mRNA.
Na schemacie przedstawiono etapy tworzenia biblioteki genomowej człowieka.
a)
Podaj, czym różni się zawartość informacji genetycznej organizmów eukariotycznych pochodząca z biblioteki DNA genomowej od informacji genetycznej pochodzącej z biblioteki cDNA.
b)
Podaj nazwę rodzaju enzymu katalizującego proces
trawienia DNA:
syntezy cDNA:
c)
Podaj przykład wektora najczęściej stosowanego podczas tworzenia biblioteki DNA przedstawionej na schemacie.
