1. Strona główna

Zadania maturalne z biologii

Informacje o zbiorze zadań i wyszukiwarce Arkusze i materiały maturalne w formacie PDF
Znalezionych zadań - 1946

Strony

Co chcesz wydrukować?
Zadania do wydrukowania
Numeracja zadań
Jak zapisać do PDF?
Liczba zadań do wylosowania spośród znalezionych
671

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (1 pkt)

Dziedziczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Allele warunkujące barwę sierści kawii domowej (świnki morskiej) dziedziczą się autosomalnie. Kawie mogą mieć sierść o różnym zabarwieniu, m.in. czarną lub białą. W celu określenia sposobu dziedziczenia barwy sierści u kawii przeprowadzono trzy krzyżówki:

  • skrzyżowano ze sobą kawie białe – potomstwo miało sierść białą,
  • skrzyżowano czarną samicę z białym samcem – połowa potomstwa miała sierść czarną a połowa – białą,
  • skrzyżowano białą samicę z czarnym samcem – otrzymano wyłącznie osobniki o sierści czarnej.
Na podstawie: W. Gajewski, A. Putrament, Biologia, Warszawa 1996.

Na podstawie przedstawionych informacji dotyczących sposobu dziedziczenia sierści u kawii uzupełnij tabelę – wpisz genotypy rodziców w krzyżówkach wymienionych w tabeli (1–3). Zastosuj oznaczenia alleli: A i a.

Fenotypy rodziców
(P)		 Genotypy rodziców
(P)		 Fenotypy potomstwa
(F1)
1. ♀ czarna x ♂ czarny ♀ ........... x ♂ ........... 75% czarne i 25% białe
2. ♀czarna x ♂ biały ♀ ........... x ♂ ........... 50% czarne i 50% białe
3. ♀ biała x ♂ czarny ♀ ........... x ♂ ........... 100% czarne
672

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Enzymy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Obecnie głównym źródłem enzymów stosowanych w różnych dziedzinach gospodarki są rekombinowane mikroorganizmy. Preparaty enzymatyczne dodawane do pasz mają zdolność rozkładu, np. celulozy, skrobi i pektyn. Natomiast w produkcji środków piorących stosuje się lipazy i proteinazy, które zwiększają ich efektywność i pozwalają na pranie w niższej temperaturze. Środki piorące wzbogacone w enzymy zawierają mniejszą ilość fosforanów niż jeszcze 20 lat temu.

a)Wyjaśnij, dlaczego wzbogacanie pasz pochodzenia roślinnego w preparaty enzymatyczne skutkuje przyspieszonym wzrostem hodowanych zwierząt, zwłaszcza drobiu i trzody chlewnej. W odpowiedzi uwzględnij właściwości preparatów enzymatycznych.
b)Podaj przykład korzyści dla środowiska naturalnego wynikającej ze stosowania środków piorących zawierających enzymy.
673

Matura Maj 2018, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 27. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

DDT (dichlorodifenylotrichloroetan), który stosowano w walce z owadami w latach 40.–60. ubiegłego wieku, jest substancją bardzo trwałą, a produkty jego rozpadu, które mają podobne właściwości, np. DDD (dichlorodifenylodichloroetan), są jeszcze bardziej trwałe. Te substancje odkładają się w tkance tłuszczowej zwierząt. Obecnie DDT stosowane jest głównie na terenie występowania malarii. DDT nie jest szkodliwy dla człowieka w dawkach stosowanych przy opryskach przeciw owadom. Jednak długotrwałe jego działanie na organizm ludzki może skutkować obniżoną płodnością, np. mniejszą żywotnością plemników albo większą częstością poronień.
Na schemacie przedstawiono piramidę biomasy w jeziorze, w którym w latach 50. XX wieku do zwalczania larw komarów stosowano DDD.

a)Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

Stężenie DDD było największe w ciałach

  1. roślin wodnych.
  2. ryb drapieżnych.
  3. ptaków drapieżnych.
  4. ryb roślinożernych.
b)Na podstawie przedstawionych informacji wyjaśnij, dlaczego stosowanie DDT do zwalczania malarii, oprócz korzyści wynikających ze zmniejszenia śmiertelności z powodu tej choroby, może być groźne dla zdrowia człowieka.
674

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij Podaj/wymień

W wyniku krzyżowania muszek owocowych szarobrązowych z normalnymi skrzydłami (AB/ab) z muszkami czarnymi ze skrzydłami zredukowanymi (ab/ab) otrzymano cztery różne fenotypy potomstwa. Liczebność osobników w każdym z fenotypów podano w tabeli. Allele warunkujące obie cechy: barwę skrzydeł (A/a) i obecność skrzydeł (B/b), są zlokalizowane na tym samym chromosomie.

Fenotypy Liczba osobników potomnych
1. szarobrązowe z normalnymi skrzydłami 965
2. czarne ze skrzydłami zredukowanymi 944
3. szarobrązowe ze skrzydłami zredukowanymi 206
4. czarne z normalnymi skrzydłami 185
Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012.
a)Podaj genotypy rekombinantów. Zastosuj oznaczenia alleli podane w tekście.
b)Opisz, w jaki sposób doszło u muszek do powstania gamet o zrekombinowanym układzie alleli. Uwzględnij nazwę procesu.
675

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 29. (2 pkt)

Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przeprowadzono badania w celu określenia wpływu liczebności populacji wilka na populację rysia. Wykazały one, że obie populacje mogą bytować na tym samym obszarze. Rysie żywią się głównie sarnami. Upolowaną zdobycz (jeśli jej nie zjedzą) ukrywają, wciągając np. na drzewo lub przykrywając trawą. Wataha wilków poluje przede wszystkim na jelenie (łanie i cielęta).

a)Na podstawie tekstu określ, dlaczego populacje rysia i wilka mogą bytować na tym samym obszarze.
b)Wyjaśnij, w jaki sposób zmniejszenie zagęszczenia ofiar obu gatunków (np. na skutek nadmiernych polowań) może wpłynąć na relacje między tymi drapieżnikami.
676

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (1 pkt)

Ekologia Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Oceń, czy poniższe informacje opisujące tajgę (borealny las iglasty) są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa, albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Lasy tego typu występują głównie na półkuli północnej. P F
2. W ich drzewostanie występują nieliczne drzewa liściaste. P F
3. W tych lasach nie obserwuje się sezonowej rytmiki zmian fenologicznych. P F
677

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (3 pkt)

Wirusy, wiroidy, priony Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

U osoby chorej na SCID (rodzaj ciężkiego złożonego niedoboru odporności), u której komórki szpiku kostnego nie działają prawidłowo z powodu mutacji genowej na chromosomie X, zastosowano przedstawioną poniżej metodę leczenia.

  1. Sklonowano prawidłowy allel, który nie warunkuje wystąpienia choroby (nieobecny w komórkach pacjenta).
  2. Do genomów retrowirusów pozbawionych zjadliwości wstawiono inserty (fragmenty) RNA kodujące prawidłowy allel.
  3. Retrowirusami zakażono, wcześniej pobrane od pacjenta, komórki szpiku kostnego, które następnie hodowano w kulturze komórkowej.
  4. Zmodyfikowane komórki szpiku kostnego wstrzykiwano do szpiku kostnego pacjenta.
Na podstawie: N.A. Campbell i inni, Biologia, Poznań 2012.
a)Określ, czy opisany sposób leczenia osoby chorej na SCID można uznać za terapię genową. Odpowiedź uzasadnij.
b)Wyjaśnij, dlaczego w opisanej metodzie wykorzystano retrowirusy jako wektory. W odpowiedzi uwzględnij mechanizm infekcji wirusowej.
c)Określ, czy pacjent, u którego zastosowano przedstawioną metodę leczenia, przekaże allel warunkujący SCID swoim córkom. Odpowiedź uzasadnij.
678

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Mechanizmy izolacji rozrodczej ograniczają przepływ genów pomiędzy blisko spokrewnionymi gatunkami. Wytworzone w ten sposób bariery dzielimy na: prezygotyczne i postzygotyczne. Poniżej przedstawiono przykłady mechanizmów izolacji rozrodczej spokrewnionych gatunków.

  1. Mieszaniec międzygatunkowy zamiera na wczesnym etapie rozwoju.
  2. Gamety blisko spokrewnionych gatunków są chemicznie niezgodne.
  3. Spokrewnione gatunki odbywają gody w różnym czasie.
  4. Mieszaniec międzygatunkowy przeżywa, lecz jest niezdolny do rozrodu.

Spośród wymienionych mechanizmów izolacji rozrodczej (1–4) wybierz i zapisz numery tych, które tworzą bariery prezygotyczne.

Bariery prezygotyczne:

679

Matura Maj 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W jeziorach Ameryki Północnej występują dwie formy ciernika (Gasterosteus aculeatus) przystosowane do odżywiania się odmiennym pokarmem: jedna żyje przy dnie, druga – w toni wodnej. Różnią się one kształtem i wielkością ciała. Ta ostatnia różnica jest też przyczyną izolacji rozrodczej – pary dobierają się według podobnej wielkości ciała.

Na podstawie: H. Krzanowska i inni, Zarys mechanizmów ewolucji, Warszawa 2002.

Zaznacz poprawne dokończenie poniższego zdania.

Opisany przykład zachowań ciernika może wskazywać na rozpoczynającą się

  1. izolację geograficzną.
  2. specjację allopatryczną.
  3. specjację sympatryczną.
  4. specjację parapatryczną.
680

Matura Czerwiec 2018, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 34. (1 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Jednym z wielu zagrożeń dla jakości wód słonych jest dwutlenek węgla uwalniany podczas spalania paliw kopalnych. Gaz ten wchodzi w reakcje z wodą w morzach i oceanach. Na schemacie przedstawiono przemiany zachodzące w wodach spowodowane antropogenicznym dwutlenkiem węgla.

Na podstawie schematu oceń, czy poniższe stwierdzenia dotyczące wpływu antropogenicznego CO2 na ekosystemy oceaniczne są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli stwierdzenie jest prawdziwe, albo F – jeśli jest fałszywe.
1. Antropogeniczny dwutlenek węgla powoduje wzrost pH wody w morzach i oceanach, zmieniając warunki życia organizmów. P F
2. Proces kalcyfikacji (produkcji CaCO3) u organizmów wodnych zostaje utrudniony. P F
3. Kumulacja w atmosferze dwutlenku węgla może być zagrożeniem dla istnienia raf koralowych. P F

Strony

Liczba zadań do wylosowania spośród znalezionych