Zadania maturalne z biologii

111

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Jednym z rodzajów zmienności występujących w przyrodzie jest zmienność modyfikacyjna, zwana też fluktuacyjną.

Wyjaśnij, na czym polega ten rodzaj zmienności.

112

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj/wymień

U motyla krępaka brzozowego obserwuje się melanizm przemysłowy przejawiający się częstszym występowaniem ciemnych mutantów na terenach uprzemysłowionych. Pierwotne formy motyla są jasno ubarwione.

Określ, jaki mechanizm ewolucji spowodował melanizm przemysłowy?

113

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Niektóre cechy gatunku ludzkiego wykazują zróżnicowanie międzypopulacyjne i mają określone znaczenie adaptacyjne. W tabeli przedstawiono kilka przykładów takich cech oraz ich znaczenie.

	Cecha	Znaczenie adaptacyjne cechy
A.	Mały względny ciężar ciała i smukła budowa kończyn	Zwiększa stosunek powierzchni do objętości, co ułatwia wymianę ciepła między organizmem a otoczeniem.
B.	Wąski nos	Ułatwia nagrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza.
C.	Płaska twarz i obfita podściółka tłuszczowa skóry twarzy	Zmniejsza wystawanie nosa, chroni przed wyziębieniem zatoki szczękowej.
D.	Sprawne kończyny dolne	Lepsza zdolność do przemieszczania się w czasie polowań.
E.	Włosy fil-fil (w postaci kępek silnie skręconych ze sobą włosów)	Przez nagie, nieosłonięte włosami, pola skóry następuje utrata ciepła.

Wypisz, stosując oznaczenia literowe, po dwie cechy adaptacyjne do życia w środowisku

a)	o wysokich temperaturach otoczenia (klimat gorący)

b)	o niskich temperaturach otoczenia (klimat chłodny)

114

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 29. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W roku 1652 do Afryki Południowej przybyła grupa imigrantów, wśród których był Holender cierpiący na chorobę Huntingtona. Choroba ta warunkowana jest przez dominujący gen autosomalny. Objawy tej choroby pojawiają się najczęściej po 40. roku życia i polegają na zaburzeniach w funkcjonowaniu układu nerwowego, które nieuchronnie prowadzą do śmierci. Do dnia dzisiejszego choroba ta często występuje w populacji Afrykanerów.

Na podstawie informacji zawartych w tekście i własnej wiedzy:

a)	Zaznacz właściwe zakończenie zdania.

Duża częstość występowania choroby Huntingtona u współczesnych Afrykanerów to skutek rozwoju nowej populacji w wyniku

efektu założyciela.
efektu wąskiego gardła.

b)	Wyjaśnij, dlaczego, mimo że nosiciele tego genu umierają, dobór naturalny nie wyeliminował go z populacji.

115

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono przykład koewolucji.
Kształty dziobów samicy (I) i samca (II) karaibskiego kolibra Eulampis jugularis są dostosowane do kształtów eksploatowanych przez ten gatunek kolibra kwiatów dwóch gatunków roślin z rodzaju Heliconia – H. bihai (I) i H. caribaea (II) żyjących na wyspie Saint Lucia.

W niektórych miejscach tej wyspy występuje tylko H. bihai. Zaobserwowano, że w takim przypadku roślina ta ma zdolność wytwarzania na jednym osobniku obok kwiatów długich i zakrzywionych także kwiatów prostych i krótkich.

a)	Podaj, jaka zależność międzygatunkowa jest przyczyną przedstawionego przykładu koewolucji.

b)	*Wyjaśnij, dlaczego H. bihai, w nieobecności H. caribaea, wytwarza dwa rodzaje kwiatów.*

116

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (2 pkt)