U zwierząt występują dwie strategie rozrodcze: strategia „K” – charakteryzuje się
wydawaniem na świat małej liczby potomstwa, które z reguły korzysta z opieki jednego lub
obojga rodziców, oraz strategia „r” – potomstwo jest liczne, wydawane na świat w krótkim
czasie, a opieka nad potomstwem praktycznie nie występuje.
a)
Korzystając z powyższych informacji, przyporządkuj krzywe wykresu (A i B) do odpowiednich strategii.
Strategia „r”:
Strategia „K”:
b)
Podkreśl wśród wymienionych zwierząt te, u których występuje strategia „r”.
Na schemacie przedstawiono przebieg fazy fotosyntezy zależnej od światła.
Na podstawie: http://www.forum.biolog.pl/kilka-pyta-dot-fotosyntezy-vt30939.htm [dostęp: 28.11.2014]; Fizjologia roślin, red. J. Kopcewicz, S. Lewak, Warszawa 2005, s. 284–291.
a)
Na podstawie informacji uzyskanych z analizy schematu oceń prawdziwość zapisanych w tabeli stwierdzeń dotyczących przebiegu fazy fotosyntezy zależnej od światła. Wpisz znak X w odpowiednie komórki tabeli.
Lp.
Informacja
Prawda
Fałsz
1.
U roślin prowadzących oksygeniczny typ fotosyntezy istotą fazy zależnej od światła jest przepływ elektronów od wody do PS I i następnie do NADP+.
2.
W transporcie elektronów od wody do NADP+ uczestniczą oba fotosystemy oraz przenośniki elektronów niezwiązane z fotosystemami.
3.
Transportowi elektronów od cząsteczki wody do NADP+ towarzyszy wytworzenie w poprzek błony tylakoidu gradientu stężenia protonów, który jest siłą napędową fosforylacji ADP.
b)
Na podstawie analizy schematu podaj, czy przedstawiony proces fosforylacji fotosyntetycznej przebiega cyklicznie, czy niecyklicznie. Odpowiedź uzasadnij.
Uporządkuj wymienione w tabeli poziomy organizacji ponadorganizmalnej w sposób rosnący (od najprostszego do najbardziej złożonego) – wpisz w tabeli numery 1–4.
Skrzyżowano dwie karłowate rośliny pewnego gatunku: jedna z nich miała kwiaty czerwone, a druga – kwiaty białe. W pokoleniu potomnym wszystkie rośliny miały kwiaty różowe. Wśród nich 75% stanowiły rośliny karłowate, a 25% – rośliny wysokie.
Uwaga: poniższe informacje wykorzystaj do rozwiązania polecenia 27b).
Między allelami genu mogą występować podane niżej formy dominacji (I–III):
I. Dominacja całkowita – u heterozygot cechy warunkowane przez allel dominujący ujawniają się w pełni.
II. Dominacja niecałkowita – u heterozygot cechy warunkowane przez allel dominujący ujawniają się tylko częściowo.
III. Kodominacja (współdominowanie) – u heterozygot ujawniają się cechy warunkowane przez obydwa allele.
a)
Uzupełnij poniższą legendę – wpisz obok literowych oznaczeń alleli warunkowane przez nie warianty cech. Następnie, na podstawie tej legendy, zapisz genotypy form rodzicielskich.
Zastosuj litery: A i a – na określenie alleli warunkujących wysokość roślin B i b – na określenie alleli barwy kwiatów.
Legenda: A – allel warunkujący a – allel warunkujący B – allel warunkujący b – allel warunkujący
Genotypy rodziców:
b)
Określ, które z wymienionych powyżej form dominacji (I–III) występują między
allelami warunkującymi wysokość roślin przedstawionego gatunku:
W procesie crossing-over, zachodzącym podczas mejozy, rekombinacji uległy odcinki dwóch
chromosomów homologicznych zawierające takie same allele odpowiadających sobie genów.
Uzasadnij twierdzenie, że w opisanym przypadku zajście crossing-over nie wpłynie na zmienność genetyczną komórek potomnych.
Wykonano eksperyment, w którym oświetlano komórki skrętnicy (Spirogyra) – słodkowodnego
nitkowatego glonu należącego do zielenic – światłem przepuszczanym przez pryzmat, eksponując
różne odcinki nitkowatej plechy na światło o różnej długości fali. W każdej komórce skrętnicy
znajduje się jeden długi, spiralnie zwinięty chloroplast, zawierający chlorofile. Bakterie tlenowe
z rodzaju Pseudomonas, wprowadzone do wody akwariowej, w której hodowano skrętnicę,
wybiórczo gromadziły się wokół niektórych odcinków nitkowatej plechy oświetlanych światłem
o różnej barwie. Wynik eksperymentu zilustrowano na rysunku.
długość fali światła (nm)
barwa światła
660
czerwona
590
pomarańczowa
525
zielona
480
niebieska
Na podstawie: E.P. Solomon, L.R. Berg, D.W. Martin, Biologia, Warszawa 2014, s. 197.
a)
Pamiętając, że tlen jest produktem fotosyntezy, sformułuj problem badawczy tego doświadczenia.
b)
Wyjaśnij, dlaczego bakterie gromadziły się najliczniej wokół odcinków nitkowatej plechy oświetlanych światłem o barwach czerwonej i niebieskiej.
c)
Sformułuj wniosek potwierdzony wynikami eksperymentu.
d)
Podaj, w jaki sposób zmieni się wynik doświadczenia, jeśli na drodze światła pomiędzy pryzmatem i plechą wstawiony zostanie czerwony filtr. Uzasadnij odpowiedź.
W tabeli przedstawiono zawartość pestycydu DDT (dichlorodifenylotrichloroetanu) w wodzie i niektórych organizmach ekosystemu morza. Związek ten wycofano w większości krajów w II połowie XX wieku, ale na pewnych terenach nadal wykorzystywany jest do zwalczania komarów tam, gdzie występuje malaria. Jego obecność wykrywana jest w różnych organizmach.
Woda / organizmy
Zawartość DDT (ppm)
woda morska
0,00005
plankton
0,04
drobne ryby
1,0
ptaki morskie
75,0
Na podstawie: M. Siemiński, Fizyka zagrożeń środowiska, Warszawa 1994.
Na podstawie danych z tabeli sformułuj wniosek dotyczący zależności pomiędzy poziomem zajmowanym w piramidzie pokarmowej a zawartością DDT w organizmach tego ekosystemu.
Analizowano sposób dziedziczenia trzech cech u pewnej rośliny. Każda cecha warunkowana jest jednym genem. Wykonano odpowiednie dwugenowe krzyżówki, a ich wyniki zamieszczono w tabeli.
Genotypy rodziców
AaBb x aabb
AaDd x aadd
Genotypy potomstwa i liczba osobników potomnych
AaBb – 102
AaDd – 179
Aabb – 103
Aadd – 18
aaBb – 98
aaDd – 22
aabb – 97
aadd – 181
Na podstawie analizy wyników z tabeli podaj, która para genów jest sprzężona. Odpowiedź uzasadnij.
