Zadania maturalne z biologii

701

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 5. (2 pkt)

Metabolizm - pozostałe Układ pokarmowy i żywienie Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W wątrobie zachodzi wiele różnych, istotnych dla organizmu procesów. Spośród wymienionych poniżej wskaż dwa procesy kataboliczne.

synteza glikogenu
magazynowanie witaminy A i D
rozkład glikogenu do glukozy
wytwarzanie albumin
beta-oksydacja kwasów tłuszczowych

702

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (1 pkt)

Układ oddechowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Objętość powietrza, które dostaje się do płuc przy spokojnym wdechu lub zostaje usunięte podczas spokojnego wydechu, to ok. 500 ml powietrza określanego jako pojemność oddechowa. Dodatkowa objętość powietrza, którą można jeszcze pobrać wykonując głęboki wdech, wypełnia pojemność zapasową wdechową wynoszącą ok. 2500 ml, a wykonując głęboki wydech można jeszcze usunąć ok. 1000 ml z pojemności rezerwowej wydechowej. Powietrze, które nie daje się usunąć z płuc po wykonaniu najgłębszego wydechu, to tzw. powietrze zalegające (ok. 1200 ml). Wszystkie te pojemności tworzą razem pojemność całkowitą płuc. Pojemność życiowa płuc nie obejmuje powietrza zalegającego.

Do poniższych określeń pojemności płuc przyporządkuj ich objętości oznaczone na schemacie literami A–F.

I pojemność oddechowa
II pojemność zapasowa wdechowa
III pojemność życiowa

703

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 6. (1 pkt)

Metabolizm - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Uzupełnij poniższe zdanie, wstawiając w odpowiednie miejsca wyrazy „wyższą” lub „niższą”, aby uzyskać poprawną informację dotyczącą reakcji zachodzących w układach żywych.

Reakcje egzoergiczne uwalniają energię swobodną, zatem produkty reakcji mają energię niż substraty, natomiast w reakcjach endoergicznych, w których energia jest pobierana, produkty reakcji mają energię niż substraty.

704

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 6. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Rozmieszczenie fotoreceptorów – czopków i pręcików na obszarze siatkówki jest nierównomierne. Wyróżnia się na niej dwa charakterystyczne obszary: plamkę, zwaną też plamką żółtą, będącą obszarem najlepszego widzenia, oraz tarczę nerwu wzrokowego, na której obraz nie powstaje.

Oceń prawdziwość stwierdzeń dotyczących fotoreceptorów, wpisując w odpowiednich miejscach tabeli literę P (prawda) lub F (fałsz).

		P/F
1.	Czopki odpowiadają za widzenie barwne i ostre, a pręciki za czarno-białe i nieostre.
2.	Na siatkówce znajduje się znacznie więcej czopków niż pręcików.
3.	Plamka żółta to miejsce, w którym pręciki występują w największym zagęszczeniu.
4.	W obszarze tarczy nerwu wzrokowego nie występują ani czopki, ani pręciki.

705

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 6. (2 pkt)

Oddychanie komórkowe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Które z poniższych stwierdzeń dotyczących fizjologii oddychania są prawdziwe, a które fałszywe? Wstaw literę P obok informacji prawdziwych lub literę F obok informacji fałszywych.

		P/F
A.	Oddychanie to proces, w którym organizm uzyskuje energię do przeprowadzania procesów życiowych.
B.	W komórkach organizmu człowieka może zachodzić oddychanie tlenowe i beztlenowe.
C.	Jedynym substratem oddychania wewnątrzkomórkowego jest glukoza.
D.	Ostatecznymi produktami zarówno oddychania tlenowego, jak i beztlenowego są zawsze ATP, H₂O i CO₂.

706

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Budowa i funkcje komórki Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

U organizmów wielokomórkowych apoptoza to precyzyjnie zaprogramowane zmiany biochemiczne i morfologiczne prowadzące do śmierci komórki. Na schemacie zilustrowano etapy apoptozy.

Posługując się oznaczeniami literowymi (A–D), uporządkuj nazwy poniższych etapów apoptozy, tak aby odzwierciedlały kolejność przedstawioną na schemacie.

Etapy apoptozy:

A. rozpad jądra, B. fragmentacja chromatyny (DNA), C. tworzenie ciał apoptotycznych, D. kondensacja chromatyny.

707

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Układ hormonalny Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Przysadka mózgowa wydziela hormony tropowe, np. hormon kortykotropowy i hormony nietropowe (docelowe), np. hormon wzrostu.

Zaznacz poniżej grupę hormonów przysadki, która kontroluje wydzielanie hormonów przez inne gruczoły dokrewne.

hormony tropowe
hormony nietropowe

708

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 8. (1 pkt)

Metabolizm - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Wśród wymienionych niżej procesów zaznacz dwa, które są procesami anabolicznymi.,

Fermentacja alkoholowa
Chemosynteza
Hydroliza skrobi
Oddychanie tlenowe
Replikacja DNA

709

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)

Nasienne Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

U roślin okrytonasiennych obserwuje się różne przystosowania do życia w określonych warunkach środowiskowych.

Do każdego z poniższych zdań opisujących przykłady przystosowań (1–4) przyporządkuj właściwe jego dokończenie wybierając spośród A–E.


1. Modyfikacja pędów w kłącza, bulwy, cebule	A. przeciwdziała samozapyleniu.
2. Dwupienność roślin okrytonasiennych	B. chroni łodygi przed złamaniem.
3. Przeniesienie jąder plemnikowych do woreczka zalążkowego przez łagiewkępyłkową	C. ułatwia rozprzestrzenianie się nasion.
4. Wykształcenie różnych typów owoców	D. umożliwia przetrwanie w niesprzyjających warunkach.
	E. uniezależnia proces zapłodnienia od środowiska wodnego.

1. , 2. , 3. , 4.

710

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 9. (2 pkt)