Zadania maturalne z biologii

1901

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (1 pkt)

Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W tabeli przedstawiono charakterystykę naczyń krwionośnych: tętnic, żył, aorty i naczyń włosowatych, uwzględniającą przekrój naczynia, panujące w nim ciśnienie i prędkość przepływu krwi.

	Przekrój mm	Ciśnienie kPa	Prędkość przepływu cm/s^-1
A	10	13	40
B	3	13-5	40-10
C	2	1,3-0,6	0,3-5
D	0,008	4-1,5	<0,1

Ustal, który zbiór danych (A–D) jest charakterystyczny dla żył. Swój wybór uzasadnij, uwzględniając przynajmniej dwa parametry.

1902

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Układ immunologiczny Wirusy, wiroidy, priony Podaj/wymień

Interferony to substancje białkowe wytwarzane przez komórki zwierzęce, głównie leukocyty, w odpowiedzi na infekcję wirusową. W swoim działaniu interferony nie wykazują swoistości (gatunkowej) wobec wirusów.

W jaki sposób interferony zwalczają wirusy? Podaj dwa przykłady.

1903

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 20. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj/wymień

Zapisz wszystkie możliwe rodzaje genotypów gamet produkowanych przez organizm o genotypie AabbCc, przy założeniu, że geny te dziedziczą się niezależnie.

1904

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Nicienie Choroby człowieka Podaj/wymień

Jaja i larwy pasożytów, takich jak tasiemce (np. uzbrojony i nieuzbrojony), glisty, owsiki, włośnie, dostają się do organizmu człowieka drogą pokarmową.

Zaproponuj po jednym przykładzie działań, które pozwolą Ci uniknąć zarażenia:

glistą ludzką

włośniem spiralnym

1905

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 20. (2 pkt)

Choroby człowieka Nicienie Podaj/wymień

Człowiek jest żywicielem dla pasożytów należących do różnych grup zwierząt. Zarażenia wieloma pasożytami można uniknąć, przestrzegając zasad higieny.

Podaj po jednym przykładzie konkretnego działania profilaktycznego pozwalającego uniknąć zarażenia

a)	włośniem krętym

b)	glistą ludzką

1906

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Poniżej podano pewne informacje dotyczące powstawania klasycznego odruchu warunkowego:

Widok, zapach i smak pokarmu zjadanego przez psa powoduje wydzielanie śliny.
Inne bodźce (obojętne), np. dźwięk dzwonka bez połączenia z podawaniem pokarmu, nie powodują wydzielania śliny u psa.
Włączenie dzwonka i jednoczesne podawanie pokarmu powoduje wydzielanie śliny.
Po wytworzeniu odruchu, dźwięk dzwonka bez podania pokarmu powoduje wydzielanie śliny.

a)	Wyjaśnij, czy jednorazowe włączenie dzwonka i podanie pokarmu (pkt 3) doprowadzi do powstania odruchu warunkowego.

b)	Wyjaśnij, na czym polega wytworzenie klasycznego odruchu warunkowego.

1907

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Podaj/wymień

Na uproszczonym schemacie przedstawiono proces translacji – jeden z etapów biosyntezy białka.

Podaj nazwy (lub skróty nazw) związków chemicznych oznaczonych na schemacie numerami 1–4.

1908

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Układ rozrodczy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W gabinetach radiologicznych kobietom wykonuje się zdjęcia rentgenowskie tylko w pierwszych dziesięciu dniach cyklu menstruacyjnego. W pozostałych dniach cyklu takie badania wykonuje się tylko w przypadkach koniecznych, np. przy nagłym wypadku.

Wyjaśnij, podając jeden argument, dlaczego u kobiet w pozostałych dniach cyklu przeciwwskazana jest diagnostyka medyczna z wykorzystaniem zdjęć rentgenowskich.

1909

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj/wymień

Fragment cząsteczki białka składa się z 24 aminokwasów.

a)	Podaj, ile kodonów kodowało informację dotyczącą tego fragmentu białka.

b)	Oblicz, ile nukleotydów składało się na fragment nici DNA kodującej ten fragment białka.

1910

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 21. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Dwuniciowa struktura DNA jest stabilizowana przez wiązania wodorowe powstające między parami komplementarnych zasad azotowych z przeciwnych nici. Dwupierścieniowe zasady purynowe (adenina, guanina) łączą się zawsze z jednopierścieniowymi zasadami pirymidynowymi (tymina, cytozyna). Pomiędzy adeniną i tyminą powstają dwa wiązania wodorowe, a pomiędzy cytozyną i guaniną – trzy wiązania.

Korzystając z informacji przedstawionych w tekście, zaznacz wśród A–D zestaw, w którym numerom I–IV poprawnie przyporządkowano nazwy zasad azotowych.

I – cytozyna, II – guanina, III – tymina, IV – adenina
I – adenina, II – tymina, III – guanina, IV – cytozyna
I – guanina, II – cytozyna, III – adenina, IV – tymina
I – tymina, II – adenina, III – cytozyna, IV – guanina