Na schemacie przedstawiono łuk odruchowy odruchu kolanowego.
13.1. (0–1)
Do kresek narysowanych na schemacie wzdłuż neuronów oznaczonych literą Z dorysuj groty strzałek tak, aby ilustrowały kierunek przepływu impulsu nerwowego w tych neuronach.
13.2. (0–1)
Podkreśl nazwę rodzaju neuronu oznaczonego na schemacie literą X.
W rdzeniu kręgowym znajdują się ośrodki bezwarunkowych odruchów nerwowych oraz drogi
nerwowe biegnące w istocie białej, prowadzące do mózgu i – z mózgu. Występują tu włókna
czuciowe wstępujące, które przesyłają bodźce czuciowe z rdzenia do mózgu, oraz włókna
nerwowe zstępujące, które wychodzą z ośrodków ruchowych mózgu. Każdy odcinek rdzenia
kręgowego unerwia czuciowo i ruchowo odpowiedni odcinek ciała. Po niefortunnym skoku,
np. „na główkę” do płytkiego zbiornika wodnego, i urazie kręgosłupa następuje paraliż mięśni
i zanik czucia poniżej miejsca przerwania rdzenia oraz brak kontroli oddawania moczu i kału.
a)
Podaj, dlaczego po niefortunnym skoku „na główkę” do płytkiego zbiornika wodnego występuje paraliż mięśni i zanik czucia.
b)
Określ, czy odruch kolanowy u człowieka sparaliżowanego po takim skoku będzie mógł funkcjonować prawidłowo. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając typ tego odruchu oraz lokalizację jego ośrodka.
Na rysunkach A i B przedstawiono dwa hipotetyczne połączenia między neuronami przez
liczne synapsy.
Podaj, na którym z rysunków – A czy B – zilustrowano prawidłowe połączenie dwóch neuronów przez synapsy. Odpowiedź uzasadnij, uwzględniając budowę neuronu i kierunek przepływu impulsu nerwowego.
Prawidłowe połączenie neuronów zilustrowano na rysunku , ponieważ
Ślimak to część ucha zawierająca czuciowy narząd spiralny – narząd Cortiego, wrażliwy
na fale dźwiękowe. Informacje z tego narządu odbiera nerw słuchowy, który jest częścią
nerwu przedsionkowo-ślimakowego, przekazującego je do mózgowia.
16.1 (0–1)
Zapisz litery oznaczające elementy budowy ucha wybrane spośród A–F, w kolejności przemieszczania się fali dźwiękowej: od momentu podrażnienia błony bębenkowej do przetworzenia dźwięku na sygnały nerwowe.
błona podstawna
kowadełko
młoteczek
narząd spiralny
okienko owalne
strzemiączko
błona bębenkowa → → nerw słuchowy
16.2 (0–1)
Zaznacz rodzaj nerwów, do których należy nerw przedsionkowo-ślimakowy.
nerwy obwodowe
nerwy czaszkowe
nerwy rdzeniowe
16.3 (0–1)
Podaj nazwy zmysłów, których narządy unerwiane są przez nerw przedsionkowo-ślimakowy.
W komórkach mysich kubków smakowych reagujących na smak słodki wykryto trzy rodzaje
białek receptorowych, oznaczonych jako: T1R1, T1R2 i T1R3. Aby sprawdzić, które z tych
receptorów są odpowiedzialne za odczuwanie słodkiego smaku, przeprowadzono
doświadczenie na myszach genetycznie zmodyfikowanych.
Każdej z czterech badanych grup myszy wyciszono inne geny, co ujawniało się obecnością
odpowiednio różnych rodzajów białek receptorowych. Badanym myszom podawano roztwory
sacharozy o różnym stężeniu i obserwowano częstość ich lizania. Wyniki eksperymentu
przedstawiono na wykresie. Krzywe dotyczą myszy z obecnością określonych receptorów.
Na podstawie wyników eksperymentu sformułuj wniosek dotyczący zależności między obecnością odpowiednich białek receptorowych a odczuwaniem słodkiego smaku.
Człowiek odbiera ze środowiska różnorodne bodźce, które w narządach zmysłów są przetwarzane
na impulsy nerwowe i analizowane w odpowiednich obszarach kory mózgowej.
Uzupełnij tabelę opisującą odbieranie oraz przetwarzanie bodźców wzrokowych i słuchowych. Wpisz odpowiednie nazwy.
Soczewka oka wykazuje dużą elastyczność. We właściwej pozycji utrzymywana jest dzięki
mięśniowi rzęskowemu. Jeśli mięsień jest rozluźniony, soczewka przybiera kształt bardziej
płaski i oko postrzega wówczas wyraźnie przedmioty odległe, a jeśli się kurczy – kształt
bardziej wypukły (zakrzywiony) i oko skupione jest na obiektach bliskich. Kiedy człowiek się
starzeje, soczewka staje się mniej elastyczna i bardziej płaska.
Na podstawie: D. McLaughlin, J. Stamford, D. White, Krótkie wykłady. Fizjologia człowieka, Warszawa 2012.
Przedstaw konsekwencje zmniejszonej elastyczności soczewki dla widzenia przedmiotów z bliska u osób wcześniej zdrowych.
Toksyna botulinowa, wytwarzana przez bakterie jadu kiełbasianego, znalazła w ostatnich
latach zastosowanie w kosmetyce − do redukcji zmarszczek mimicznych, powstających
na skutek nawykowego kurczenia niektórych mięśni twarzy. Toksynę wstrzykuje się
w miejsca szczególnie podatne na tworzenie się zmarszczek. Działanie jej polega
na fragmentacji białka SNAP-25, które jest niezbędne do uwolnienia neuroprzekaźnika acetylocholiny.
Na rysunku przedstawiającym prawidłowo działającą synapsę nerwowo–mięśniową
numerami 1–4 oznaczono miejsca, w których możliwe jest zahamowanie funkcjonowania tej
synapsy przez różne rodzaje toksyn.
a)
Wypisz z rysunku numer oznaczający miejsce, w którym blokowane jest działanie synapsy przez toksynę botulinową.
b)
Na podstawie tekstu wyjaśnij, dlaczego po wstrzyknięciu toksyny botulinowej uzyskuje się redukcję zmarszczek mimicznych.
