Uzupełnij poniższy tekst tak, aby stanowił poprawną całość, podkreślając właściwy wyraz.
Immunoglobuliny występują w płynach ustrojowych wszystkich kręgowców / bezkręgowców. Wyróżniamy
pięć klas immunoglobulin: IgA, IgE, IgG, IgD, IgM. Immunoglobuliny wykazują / nie wykazują powinowactwa do antygenów. Immunoglobuliny są wytwarzane przez plazmocyty będące pobudzonymi limfocytami T / B. Immunoglobuliny mogą wiązać / nie mogą wiązać toksyn(y). Immunoglobuliny odpowiadają / nie odpowiadają za indukcję immunofagocytozy. Przeciwciała należą do odpowiedzi immunologicznej nieswoistej / swoistej.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
U pewnej rośliny kwiaty niebieskie (P) dominują nad kwiatami białymi (p), zaś nasiona kolczyste (B) nad gładkimi (b).
Ogrodnik Władek skrzyżował homozygotyczne rośliny– roślinę o kwiatach białych i nasionach kolczystych z rośliną
niebieską i nasionach gładkich.
27.1. (0–1)
Zapisz genotypy rodziców z pierwszego kojarzenia oraz wypisz ich gamety.
27.2. (0–2)
Krzyżowanie wsteczne polega na skrzyżowaniu osobnika z pokolenia F1 z zad. 27.1 z podanym rodzicem.
Zapisz genotypy i fenotypy otrzymane w potomstwie krzyżówki wstecznej z rodzicem o kwiatach białych i nasionach
kolczystych.
27.3. (0–2)
Wykonaj krzyżowanie testowe, które polega na skrzyżowaniu homozygoty recesywnej z heterozygotą z pokolenia F1.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Tarantule (nazwa zwyczajowa) to pajęczaki świetnie przystosowane do drapieżnictwa. Odżywiają się szeregiem innych
zwierząt, takich jak owady, płazy. W przypadku niektórych tarantuli zaobserwowano, że w gniazdach tych pajęczaków żyją
czasem małe gatunki żab, które stanowiłyby łatwy cel dla tarantul, jednak nie są przez nie zjadane. Żaby żywią się małymi
owadami. Z kolei owady te zjadają lub uszkadzają jaja tarantuli.
28.1. (0–1)
Na podstawie tekstu podaj trzy rodzaje zależności między organizmami. Uwzględnij odpowiednie przykłady.
28.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego tarantule nie zjadają małych żab bytujących w ich gniazdach.
28.3. (0–1)
Określ, jaki jest możliwy pozytywny skutek dla żab bytowania w gnieździe tarantuli.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Smog to w uproszczeniu zanieczyszczenie powietrza szkodliwymi pyłami, któremu towarzyszą niekorzystne warunki
przyczyniające się do zwiększenia zagęszczenia tych pyłów (np. bezwietrzna pogoda). Wśród głównych składników
smogu wymienia się: tlenki siarki, tlenki węgla, cząstki pyłu, tlenki azotu, węglowodory, ozon. Smog jest przyczyną wielu
negatywnych skutków w środowisku.
29.1. (0–1)
Podaj dwa negatywne skutki działania smogu:
na środowisko:
na organizm człowieka:
29.2. (0–1)
Podaj dwa sposoby zmniejszania negatywnych skutków działania smogu:
na organizm człowieka:
na środowisko przyrodnicze:
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
We współcześnie uznawanej teorii ewolucji zasadnicze założenia pochodzą z klasycznej teorii ewolucji opracowanej
i opublikowanej przez Karola Darwina. Podstawą do ich sformułowania była jego pięcioletnia podróż okrętem Beagle po wodach Ameryki Południowej. Darwinizm głosi, że gatunki powstają z innych gatunków w wyniku ewolucji, której podstawowym mechanizmem jest dobór naturalny, a że stale rodzi się więcej młodych– występuje konkurencja, nazywana
walką o byt, w wyniku której przeżyć mogą tylko najsilniejsze lub najlepiej przystosowane do warunków środowiska
osobniki.
30.1. (0–1)
Podaj różnicę pomiędzy doborem naturalnym a doborem sztucznym.
30.2. (0–1)
Oceń prawdziwość podanych stwierdzeń, zaznaczając P (prawda) lub F (fałsz).
1.
Cechy nabyte podlegają dziedziczeniu tylko w przypadku, gdy pojawiły się one w obrębie narządów rozrodczych.
P
F
2.
Narządy nieużywane u danego osobnika zanikają, przez co w mniejszym stopniu są dziedziczone, o czym świadczy uwstecznienie kończyn u węży.
P
F
3.
Sukces ewolucyjny osiągają te osobniki, które są zdolne przeżyć i wydać na świat płodne potomstwo.
P
F
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Zrąb błon plazmatycznych tworzy dwuwarstwa lipidowa, której głównym składnikiem
są cząsteczki fosfolipidów. Ta dwuwarstwa jest półpłynna, ponieważ cząsteczki lipidów
nieustannie się w niej przemieszczają.
Płynność dwuwarstwy zależy m.in. od budowy cząsteczek fosfolipidów – jest ona tym bardziej
płynna, im więcej w niej cząsteczek fosfolipidów z krótkimi i nienasyconymi łańcuchami
węglowodorowymi. Na płynność błon ma również wpływ temperatura – jej wzrost skutkuje
zwiększeniem płynności dwuwarstwy.
Organizmy jednokomórkowe, które stale muszą dostosowywać się do różnych temperatur,
zmieniają skład fosfolipidowy swoich błon komórkowych tak, aby utrzymać względnie stały
stopień ich płynności.
Na schematach przedstawiono dwuwarstwę lipidową (A) i budowę cząsteczki fosfolipidu (B)
na przykładzie fosfatydylocholiny, której jeden łańcuch jest nienasycony.
Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, praca zbiorowa, Warszawa 2008.
1.1. (0–1)
Spośród przykładów A–D wybierz i zaznacz ten rodzaj ruchu cząsteczek fosfolipidów,
który jest najmniej prawdopodobny w obrębie dwuwarstwy lipidowej błony komórkowej.
Na podstawie: http://www.biologydiscussion.com/cell-membrane/quick-notes-on-cell-membrane/38360
1.2. (0–1)
Uzupełnij poniższe zdania tak, aby zawierały one informacje prawdziwe. W każdym
nawiasie podkreśl właściwe określenie.
Gdy temperatura środowiska wzrasta, to płynność błony komórkowej organizmu
jednokomórkowego (się zmniejsza / się zwiększa). Temu zjawisku przeciwdziała zmiana składu
błony komórkowej, która polega na (zmniejszeniu / zwiększeniu) udziału cząsteczek
o dłuższych łańcuchach węglowodorowych z mniejszą liczbą wiązań podwójnych.
1.3. (0–1)
Podaj nazwę lipidu występującego w błonie komórkowej zwierząt, innego niż
fosfatydylocholina, którego cząsteczki zmniejszają płynność dwuwarstwy lipidowej.
