Zadania maturalne z biologii

591

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Liczba chromosomów jest wartością stałą dla każdego gatunku. Może ona jednak ulec zmianie na skutek zaburzeń w rozchodzeniu się chromosomów homologicznych albo w wyniku zwielokrotnienia całego zestawu chromosomów.

Podaj liczbę chromosomów w zmutowanych osobnikach:

a)	muszki owocowej (2n = 8) w przypadku monosomii .

b)	jęczmienia (2n = 14) w przypadku triploidalności .

592

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Pozostałe Podaj/wymień

Na schematach przedstawiono typowe cykle rozwojowe zwierząt (I) oraz roślin (II).

Wypisz dwa oznaczenia literowe (spośród A–F), którymi na schematach oznaczono miejsce podziału mejotycznego.

593

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 24. (3 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień Pozostałe

Kobieta prawidłowo rozróżniająca barwy, której ojciec cierpiał na daltonizm, spodziewa się bliźniąt: chłopca i dziewczynki. Ojciec bliźniąt prawidłowo rozróżnia barwy. Daltonizm jest chorobą warunkowaną recesywną mutacją w genie umiejscowionym na chromosomie X.

a)	Zapisz genotypy rodziców bliźniąt.

Genotyp matki
Genotyp ojca

b)	Na podstawie powyższych danych zapisz krzyżówkę genetyczną i na jej podstawie określ, jakie jest prawdopodobieństwo (%) wystąpienia daltonizmu u dziewczynki, a jakie u chłopca.

Prawdopodobieństwo wystąpienia daltonizmu:

dziewczynka
chłopiec

594

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 24. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Dystrofia mięśniowa Beckera (BMD) jest uwarunkowana recesywnym allelem genu zlokalizowanego na krótkim ramieniu chromosomu X.

Zapisz genotypy podanych niżej osób, stosując na oznaczenie allelu genu wywołującego dystrofię literę b.

Mężczyzna chory na dystrofię
Kobieta nosicielka dystrofii

595

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (1 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień

Skrzyżowano ze sobą dwie rośliny o kwiatach białych (P). Otrzymane potomstwo (F₁) miało w całości barwę czerwoną. Barwa kwiatów tych roślin zależy od dwóch par alleli: od allelu A zależy wytworzenie bezbarwnego prekursora barwnika czerwonego, a od allelu B zależy wytworzenie substancji zmieniającej bezbarwny prekursor w barwnik czerwony.

Poniżej podano przykłady genotypów w tej krzyżówce:

AABB, aabb, AaBb, aaBB, AAbb

Wybierz i zapisz genotypy pokolenia rodzicielskiego (P) oraz genotypy potomstwa (F₁):

Genotypy rodzicielskie (P)
Genotypy potomstwa (F₁)

596

Matura Czerwiec 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono dwie pary chromosomów homologicznych po zajściu pewnego procesu w czasie profazy pierwszego podziału mejotycznego.

a)	Podaj nazwę tego procesu.

b)	Podaj nazwę rodzaju zmienności genetycznej, która może być następstwem tego procesu, jeżeli przebiega on prawidłowo.

597

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 25. (3 pkt)

Nasienne Podaj/wymień

Kwiaty wielu gatunków roślin okrytonasiennych są zapylane przez wiatr.

a)	Wymień dwie cechy budowy kwiatów roślin okrytonasiennych, które są przystosowaniem do wiatropylności.

b)	Posługując się nazwami rodzajowymi, podaj dwa przykłady roślin okrytonasiennych zapylanych przez wiatr.

598

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Układ immunologiczny Podaj/wymień

U pewnej pacjentki w czerwcu 2008 r. specjaliści z Barcelony zastąpili uszkodzony fragment tchawicy jego sprawnym odpowiednikiem. Wszczepiony odcinek zrekonstruowano w następujący sposób:

Z ciała martwego dawcy pobrano tchawicę. Następnie oczyszczono ją z komórek, pozostawiając jedynie kolagenowy szkielet.
Do ponownego obudowania szkieletu kolagenowego wykorzystano komórki macierzyste pobrane ze szpiku kostnego pacjentki, które umieszczono na szkielecie.
Tak przygotowany fragment na cztery dni umieszczono w bioreaktorze i po tym czasie przeszczepiono pacjentce. Komórki macierzyste zróżnicowały się na odpowiednie komórki tkanek budujących tchawicę.

Po czterech dniach od operacji wszczepiony fragment z trudnością można było odróżnić od naturalnych tkanek, a po miesiącu rozwinął on własną sieć naczyń krwionośnych. Pacjentka po operacji nie brała leków immunosupresyjnych, które przeciwdziałają odrzuceniu przeszczepu.

Podaj dwa powody, dla których pacjentka nie musiała brać leków immunosupresyjnych.

599

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 25. (2 pkt)

Mutacje Dziedziczenie Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono kariotyp osoby, u której wystąpiła mutacja genetyczna dotycząca liczby chromosomów.

a)	Podaj, na czym polega nieprawidłowość w kariotypie tej osoby.

b)	Określ płeć tej osoby.

600

Matura Maj 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 26. (2 pkt)

Dziedziczenie Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Podaj/wymień

Przedstawiony niżej schemat dotyczy dziedziczenia dwóch cech sprzężonych, których allele mają swoje loci na tym samym chromosomie (w tym przypadku nie występuje crossing over). Dziedziczenie dotyczy alleli warunkujących barwę i kształt nasion kukurydzy : AB – zielone, gładkie, ab – żółte, pomarszczone.

a)	Wpisz w odpowiednie miejsca schematu genotypy gamet rodziców i genotypy potomstwa powstałego na skutek krzyżowania osobników o genotypie pokazanym na schemacie.

b)	Na podstawie wpisanych genotypów potomstwa podaj ich fenotypy i ustal występujący w tym przypadku stosunek fenotypów.