1. Strona główna

Zadania maturalne z biologii

Informacje o zbiorze zadań i wyszukiwarce Arkusze i materiały maturalne w formacie PDF
Znalezionych zadań - 1004

Strony

Co chcesz wydrukować?
Zadania do wydrukowania
Numeracja zadań
Jak zapisać do PDF?
Liczba zadań do wylosowania spośród znalezionych
811

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 27. (1 pkt)

Genetyka - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przeczytaj uważnie poniższą informację.

„Wi-fi z laptopa zmienia kod genetyczny plemników”. Do takich wniosków doszli badacze, którzy zaobserwowali wpływ promieniowania elektromagnetycznego z laptopa na męską spermę – donosi „Daily Telegraph”.

Źródło: www.polskieradio.pl/23/3/Artykul/490491.

Wyjaśnij, dlaczego podkreślone sformułowanie zostało błędnie użyte.

812

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (3 pkt)

Budowa i funkcje komórki Układ rozrodczy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na rysunku przedstawiono wycinek kanalika nasiennego z kolejnymi stadiami spermatogenezy i przekształcania się spermatyd w dojrzałe plemniki.

Spermatogeneza
a)Zapisz litery, którymi na rysunku oznaczono:

spermatocyt I rzędu
spermatocyt II rzędu

b)Wyjaśnij, na czym polega różnica między spermatogonium i spermatydą ze względu na
  1. sposób ich powstawania.
  2. zawartość materiału genetycznego.
813

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 29. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Dystrofia mięśniowa typu Duchenne’a jest chorobą genetyczną uwarunkowaną allelem recesywnym, sprzężonym z płcią.
Na schemacie przedstawiono rodowód ilustrujący dziedziczenie dystrofii mięśniowej w pewnej rodzinie.

Drzewa rodowe
a)Wymień numery wszystkich osób, które na pewno są nosicielami dystrofii mięśniowej Duchenne’a.
b)Uzasadnij, dlaczego rodzice oznaczeni numerami 6 i 7 mogą mieć pewność, że ich córka nie będzie chora na dystrofię mięśniową.
814

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 30. (2 pkt)

Ekspresja informacji genetycznej Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Odkryto, że przed procesem translacji część transkrybowanego RNA może podlegać procesowi tzw. edycji, który zmienia jego sekwencję tak, że różni się ona od wyjściowej sekwencji DNA. U ssaków występują dwa rodzaje edycji RNA. Przykładem jednego z nich jest przekształcenie adenozyny (A) w inozynę (I), która jest rozpoznawana przez aparat translacyjny jako guanina (G). Stwierdzono, że miejsce modyfikacji mRNA wyznaczane jest przez sekwencje intronowe, a katalizatorem tego procesu jest enzym, tzw. ADAR. Nieodzownym elementem inicjującym aktywność tego enzymu jest powstanie dwuniciowego RNA poprzez parowanie sekwencji intronowych i eksonów.

Na podstawie: M. Sacharczuk, K. Jaszczak i A. H. Świergiel, Funkcjonalne znaczenie redagowania transkryptów przez deaminazę adenozyny dwuniciowego RNA, Kosmos, tom 53, nr 2 (263)/2004.
a)Na podstawie analizy powyższego tekstu podaj, czy ADAR działa przed, czy po procesie składania eksonów (splicingu). Odpowiedź uzasadnij.
b)Podaj, jaki będzie efekt procesu edycji w wytworzonym białku, zakładając że nastąpił on w miejscu CAG w eksonie danego genu. Wykorzystaj fragment zamieszczonej tabeli kodu genetycznego.

Białko bez działania procesu edycji
Nowe białko po procesie edycji

Pierwszy nukleotyd
 Drugi nukleotyd
 Trzeci nukleotyd
U C A G
C Leu Pro His Arg U
Leu Pro His Arg C
Leu Pro Glu NH2
 Arg A
Leu Pro Glu NH2 Arg G
A Ileu Tre Asp NH2
 Ser U
Ileu Tre Asp NH2 Ser C
Ileu Tre Liz Arg A
Met Tre Liz Arg G
G Wal Ala Asp Gli U
Wal Ala Asp Gli C
Wal Ala Glu Gli A
Wal Ala Glu Gli G
815

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 30. (1 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Podczas sesji rady miasta poświęconej poprawie stanu zdrowia mieszkańców jednego z miast w Polsce zaproponowano następujące rozwiązania:

  1. Rozbudowa kanalizacji oraz miejskiej oczyszczalni ścieków.
  2. Obowiązkowa segregacja i recykling odpadów organicznych.
  3. Wybudowanie obwodnicy dla samochodów ciężarowych i tirów.
  4. Rozszerzenie sieci placówek handlowych zajmujących się sprzedażą zdrowej żywności.
  5. Preferencyjne ulgi podatkowe dla firm i mieszkańców domków jednorodzinnych stosujących ogrzewanie gazowe.

Spośród zaproponowanych rozwiązań (1–5) wybierz dwa, które w największym stopniu mogą przyczynić się do ograniczenia zachorowalności na choroby układu oddechowego mieszkańców tego miasta. Wybór krótko uzasadnij.

Rozwiązanie nr i , ponieważ

816

Matura Czerwiec 2013, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 31. (1 pkt)

Ekologia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Sposób odżywiania się gąbek wymaga nieustającego filtrowania wody. Organizmy te mogą przefiltrować od 100 do 2000 litrów wody w ciągu doby na 10 cm3 swego ciała. Pochłaniają z niej wapń, krzem, bakterie, cząstki zawiesiny organicznej i niektóre zanieczyszczenia, pod warunkiem, że ich stężenie jest niewysokie i nie przekracza wartości krytycznych dla gąbek.

Na podstawie: J. Grzegorek, E. Jastrzębska, E. Pyłka-Gutowska, Zoologia. Podręcznik. dla LO, Warszawa 1997.

Korzystając z tekstu, uzasadnij pozytywne znaczenie gąbek dla środowiska, w którym żyją.

817

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 32. (1 pkt)

Inżynieria i badania genetyczne Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Poniżej przedstawiono dwie metody postępowania, którego celem jest wprowadzenie do komórki bakterii nowego genu. W obydwu metodach wektorem jest zrekombinowany plazmid, który dodawany jest do pożywki, na której są hodowane bakterie. W ten sposób bakterie mogą ulec transformacji. Różnica w obydwu metodach polega na sposobie otrzymywania zrekombinowanego plazmidu.

Metoda I – polega na wycięciu odpowiedniego fragmentu DNA dawcy, zawierającego interesujący nas gen, i połączeniu go z plazmidem.
Metoda II – polega na wyizolowaniu z komórki dawcy odpowiedniego mRNA, syntezie komplementarnej do mRNA nici DNA i po uzyskaniu dwuniciowej struktury DNA połączeniu jej z plazmidem.

Na podstawie: E. Solomon, L. Berg, D. Martin, C. Vilee, Biologia, wyd VII, Warszawa 2011.

Wyjaśnij, dlaczego w przypadku, gdy do komórki bakteryjnej wprowadzany jest ludzki gen w celu uzyskania ludzkiego białka, można zastosować tylko II metodę.

818

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przykładem występowania mechanizmów izolacji rozrodczej prezygotycznej są dwa gatunki szałwii o pokrywających się zasięgach, występujące w południowej Kalifornii: kwitnąca wczesną wiosną Salvia mellifera oraz kwitnąca na przełomie wiosny i lata Salvia apiana. Oba te gatunki różnią się budową kwiatów, które są zapylane przez różne gatunki pszczół. Na płatkach S. mellifera mogą siadać tylko małe pszczoły, gdyż duże się na nich nie mieszczą. Większe płatki i dłuższe pręciki szałwii S. apiana umożliwiają jej zapylanie przez duże pszczoły innego gatunku. Jeśli na kwiatach S. apiana usiądzie mała pszczoła, to do zapylenia nie dojdzie, gdyż jej ciało nie ociera się o pylniki.

Na podstawie: E. Solomon, L. Berg, D. Martin, C. Villee, Biologia, Warszawa 2000.
a)Na podstawie tekstu określ, na czym polega izolacja prezygotyczna.
b)Zaznacz dwa rodzaje izolacji prezygotycznej występujące w przypadku opisanych gatunków szałwii.
  1. geograficzna
  2. mechaniczna
  3. sezonowa
  4. siedliskowa
819

Matura Maj 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 34. (2 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Gdyby nie naturalny efekt cieplarniany, za którego powstanie odpowiadają głównie para wodna i dwutlenek węgla, to średnia temperatura na Ziemi wynosiłaby około –18 °C. Jednak w ostatnich latach zaobserwowano zwiększanie efektu cieplarnianego, spowodowane stałym wzrostem stężenia gazów cieplarnianych, pochodzących z antropogenicznych źródeł emisji.

a)Podaj przykład gazu cieplarnianego, innego niż podane w tekście.
b)Wyjaśnij, w jaki sposób zwiększona emisja gazów cieplarnianych przyczynia się do zwiększenia efektu cieplarnianego.
820

Matura Czerwiec 2013, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 34. (2 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Era kenozoiczna składająca się z dwóch okresów (trzeciorzęd i czwartorzęd) zwana jest erą panowania ssaków. Pod koniec trzeciorzędu nastąpiło znaczne ochłodzenie klimatu, a w następnym okresie – czwartorzędzie – rozpoczęły się zlodowacenia. Na rozległych obszarach Eurazji i Ameryki Północnej wyewoluowały specyficzne gatunki megafauny, przystosowane do chłodnego klimatu. Były to m.in. mamuty, nosorożce włochate, tygrysy szablozębne i lwy jaskiniowe. Zwierzęta te były większe od ich współcześnie żyjących krewnych.

a)Wyjaśnij, uwzględniając względny stosunek powierzchni ciała do jego objętości, dlaczego dobór naturalny w czwartorzędzie preferował zwierzęta o dużych rozmiarach ciała.
b)Podkreśl nazwę tego rodzaju doboru naturalnego, którego wynikiem działania było powstanie charakterystycznych dla epoki lodowcowej gatunków ssaków o dużych rozmiarach ciała.

dobór stabilizujący,     dobór kierunkowy,    dobór rozrywający (różnicujący)

Strony

Liczba zadań do wylosowania spośród znalezionych