Zadania maturalne z biologii

901

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 11. (1 pkt)

Prokarionty Fotosynteza Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Sinice, podobnie jak rośliny, mają zdolność fotosyntezy. Ich podstawowym barwnikiem fotosyntetycznym jest chlorofil a, wspomagany przez karoten i fikobiliny. Donorem wodoru w procesie fotosyntezy u sinic jest woda.

Zaznacz poniżej właściwe określenie fotosyntezy przeprowadzanej przez sinice. Odpowiedź uzasadnij.

A. Fotosynteza oksygeniczna (z wytworzeniem tlenu).
B. Fotosynteza anoksygeniczna (bez wytworzenia tlenu).

902

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 11. (2 pkt)

Układ oddechowy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono budowę układu oddechowego człowieka, ze szczególnym uwzględnieniem budowy tchawicy i płuc.

Korzystając ze schematu, wykaż związek budowy przedstawionych nabłonków A i B z funkcją, jaką pełnią w układzie oddechowym.

903

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 12. (2 pkt)

Układ pokarmowy i żywienie Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Witamina K umożliwia syntezę protrombiny w wątrobie.

Wyjaśnij związek między niedoborem witaminy K w organizmie człowieka a obniżeniem krzepliwości krwi.

904

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 13. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Wysoka zawartość cholesterolu we krwi jest czynnikiem ryzyka wystąpienia miażdżycy. Cholesterol jest transportowany w osoczu krwi z białkami w postaci wielkocząsteczkowych kompleksów – lipoprotein. Lipoproteiny o małej gęstości (LDL) odkładają cholesterol na ścianach naczyń krwionośnych. Lipoproteiny o dużej gęstości (HDL) zbierają cholesterol i transportują go do wątroby.
W tabeli przedstawiono wyniki badań czterech osób, u których zmierzono poziom lipoprotein LDL i HDL we krwi.

Osoba	Poziom HDL (mmol/dm³)	Poziom LDL (mmol/dm³)	Stosunek HDL : LDL
A.	1.6	2.4	0,67 : 1
B.	1.4	4.1	0,34 : 1
C.	1.6	3.2	0,50 : 1
D.	1.7	2.4	0,71 : 1

Na podstawie powyższych informacji wskaż osobę, która jest najbardziej zagrożona chorobą wieńcową. Odpowiedź uzasadnij.

905

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 14. (2 pkt)

Anatomia i fizjologia - pozostałe Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Erytropoetyna (EPO) jest hormonem, którego główną funkcją jest stymulacja różnych etapów erytropoezy, co w konsekwencji prowadzi do zwiększenia produkcji erytrocytów przez szpik kostny. Erytropoetyna wytwarzana jest w nerkach wtedy, gdy np. zawartość tlenu we krwi płynącej w tętnicach nerkowych spada.

Korzystając z powyższych informacji, wyjaśnij dlaczego trening w górach podnosi wydolność organizmu sportowca.

906

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 14. (1 pkt)

Układ nerwowy i narządy zmysłów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Po wejściu z ciemnego pomieszczenia do pomieszczenia bardzo jasno oświetlonego nie widzi się przez moment żadnego obrazu – światło „oślepia”. Dopiero po chwili zaczynamy widzieć normalnie.

Wyjaśnij, uwzględniając rolę źrenicy, dlaczego najpierw światło oślepia, a po chwili widzimy normalnie.

907

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Stawonogi Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Tlenek węgla(II) – czad jest gazem śmiertelnie trującym dla człowieka, natomiast owady mogą prawidłowo funkcjonować także wówczas, gdy w otaczającym je powietrzu znajduje się aż 50% czadu, o ile zawiera ono odpowiednią ilość tlenu.

Wyjaśnij, dlaczego czad nie jest gazem trującym dla owadów.

908

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Fizjologia roślin Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Na schemacie przedstawiono mechanizm geotropizmu. Zarówno kierunkowy wzrost pędu, jak i kierunkowy wzrost korzenia zależą od nagromadzenia się auksyn w dolnej części organów ułożonych poziomo.

Na podstawie schematu wyjaśnij, z czego wynikają odmienne reakcje geotropowe pędu i korzenia.

909

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 15. (1 pkt)

Choroby człowieka Układ krążenia Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Miażdżyca jest chorobą zwyrodnieniową naczyń krwionośnych spowodowaną gromadzeniem się tłuszczów, głównie cholesterolu, wzdłuż ścian tętnic. Czynnikami, które sprzyjają rozwojowi tej choroby, są m.in. zaburzenia gospodarki węglowodanowej i gospodarki tłuszczowej, a także otyłość. W profilaktyce miażdżycy zaleca się codzienną aktywność fizyczną.

Wyjaśnij, w jaki sposób aktywność fizyczna może ograniczać rozwój miażdżycy.

910

Matura Maj 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Ryby Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

Przeprowadzono doświadczenia na karasiach i stwierdzono, że obniżenie temperatury wody z 25^oC do 15^oC spowodowało zmniejszenie ilości pokarmu pobieranego przez te ryby o połowę.

Wyjaśnij, dlaczego wraz z obniżeniem temperatury wody nastąpił spadek ilości pokarmu pobieranego przez karasie.