Zadania maturalne z chemii

1061

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 2. (1 pkt)

Poniżej przedstawiono konfigurację elektronową atomów w stanie podstawowym czterech pierwiastków (I–IV).

I
II
III
IV

1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹⁰4p³
1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹3d⁵
1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹
1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s²3d¹⁰

Podaj maksymalny stopień utlenienia, jaki może przyjmować pierwiastek II w związkach chemicznych, oraz określ charakter chemiczny tlenku, w którym pierwiastek II występuje na najwyższym stopniu utlenienia.

Maksymalny stopień utlenienia:

Charakter chemiczny tlenku:

1062

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 2. (2 pkt)

Prawo stałości składu, ustalanie wzoru Oblicz

Pewien związek organiczny zawiera 54,55% masowych węgla, 36,36% masowych tlenu i 9,09% masowych wodoru. Jego masa molowa jest równa M = 88 g · mol⁻¹.

Wykonaj obliczenia i ustal sumaryczny wzór rzeczywisty opisanego związku.

1063

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 3. (1 pkt)

Metale Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W poniższej tabeli zestawiono wybrane właściwości fizyczne potasu i wapnia.

Nazwa pierwiastka	Temperatura topnienia, K	Gęstość, g ⋅ cm⁻³
potas	336,43	0,86
wapń	1115,00	1,55

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

Na podstawie informacji i układu okresowego pierwiastków uzupełnij poniższe zdania. Wybierz i zaznacz jedno właściwe określenie spośród podanych w każdym nawiasie.

Węzły sieci krystalicznych wapnia, jak i potasu obsadzone są (dodatnio / ujemnie) naładowanymi jonami zwanymi rdzeniami atomowymi. Pomiędzy rdzeniami atomowymi obecne są słabo związane elektrony walencyjne, które mogą wędrować swobodnie przez kryształ metalu. Dlatego zarówno wapń, jak i potas odznaczają się (dużą / małą) przewodnością elektryczną.
Temperatura topnienia wapnia jest (niższa / wyższa) niż temperatura topnienia potasu, co wynika między innymi (z silniejszego / ze słabszego) wiązania metalicznego, utworzonego z udziałem (mniejszej / większej) liczby elektronów walencyjnych.

1064

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. (1 pkt)

Izotopy i promieniotwórczość Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę

Promieniotwórczy izotop potasu ⁴³K można otrzymać przez bombardowanie jąder izotopu argonu ⁴⁰Ar cząstkami α.

Na podstawie: A. Czerwiński, Energia jądrowa i promieniotwórczość, Warszawa 1998.

Napisz równanie opisanej reakcji jądrowej, w wyniku której można otrzymać izotop potasu ⁴³K. Uzupełnij wszystkie pola w poniższym schemacie.

1065

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 3. (1 pkt)

Układ okresowy pierwiastków Podaj/wymień

Określ położenie fosforu w układzie okresowym pierwiastków.

Numer grupy:

Numer okresu:

1066

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 3. (1 pkt)

Izotopy i promieniotwórczość Podaj/wymień

Promieniotwórczy izotop ²¹⁴Bi może emitować z jądra cząstki β⁻ lub cząstki α, w wyniku czego tworzy jądra dwóch różnych promieniotwórczych izotopów.

Porównaj stosunek liczby neutronów do liczby protonów w jądrach powstałych izotopów ze stosunkiem liczby neutronów do liczby protonów w jądrze radioizotopu ²¹⁴Bi. Dokończ poniższe zdania – wpisz właściwe określenie spośród:

zmaleje się nie zmieni wzrośnie

Stosunek liczby neutronów do liczby protonów po emisji cząstek β⁻

Stosunek liczby neutronów do liczby protonów po emisji cząstek α

1067

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 3. (1 pkt)

Kwasy karboksylowe Narysuj/zapisz wzór

Pewien związek organiczny zawiera 54,55% masowych węgla, 36,36% masowych tlenu i 9,09% masowych wodoru. Jego masa molowa jest równa M = 88 g · mol⁻¹.

W cząsteczce opisanego związku znajduje się jedna grupa funkcyjna. W roztworze wodnym związek ten dysocjuje z odszczepieniem jonu wodorowego.

Napisz wzory półstrukturalne (grupowe) wszystkich związków spełniających warunki podane w informacji do zadania.

1068

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 4. (2 pkt)

Stechiometryczny stosunek reagentów Oblicz

Do reaktora wprowadzono 1,0 mol amoniaku i 1,6 mola tlenu, a następnie przeprowadzono – w odpowiednich warunkach – reakcję zilustrowaną poniższym równaniem.

4NH₃ + 5O₂ ^{T, kat.}4NO + 6H₂O

Wykonaj obliczenia i podaj skład mieszaniny poreakcyjnej wyrażony w molach. Załóż, że opisana przemiana przebiegła z wydajnością równą 100%.

1069

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 4. (1 pkt)

Właściwości fizyczne cieczy i gazów Podaj/wymień

Poniżej przedstawiono diagram fazowy wody. Diagram ten określa wartości ciśnienia i temperatury, w których trwała jest dana faza (stała, ciekła, gazowa). Linie ciągłe wyznaczają warunki, w których ustala się równowaga między dwiema fazami. Trzy fazy współistnieją w stanie równowagi jedynie w punkcie potrójnym PP (p = 6,105 hPa, t = 0,0075°C).

Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2004.

Na podstawie diagramu fazowego wody uzupełnij poniższe zdania. W zdaniu 1. wybierz i zaznacz jedno określenie spośród podanych w nawiasie, a w zdaniu 2. wpisz wartość temperatury.

Temperatura wrzenia wody przy zmianie ciśnienia zewnętrznego z 1013 hPa do 900 hPa (nie ulega zmianie / wzrasta / maleje).
Temperatura, poniżej której – przy odpowiednim ciśnieniu – możliwa jest sublimacja lodu, jest równa °C.

1070

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (1 pkt)

Elektrony w atomach, orbitale Podaj/wymień

Napisz konfigurację elektronową atomu (w stanie podstawowym) fosforu.