Zadania maturalne z chemii

1051

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 16. (1 pkt)

Właściwości fizyczne cieczy i gazów Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W poniższej tabeli przedstawiono wartości rozpuszczalności dwóch związków chemicznych X i Y w wodzie w różnych temperaturach. Wiadomo, że jeden ze związków jest gazem, a drugi – ciałem stałym.

	Rozpuszczalność, g/100 g H₂O
	0°C	20°C	40°C	60°C	80°C
związek X	29,6	10,6	5,5	3,3	2,1
związek Y	32,7	55,7	73,2	91,4	109,6

Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 2003.

Napisz, który związek jest gazem, i uzasadnij swój wybór.

Gazem jest związek oznaczony literą:

Uzasadnienie:

1052

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 16. (2 pkt)

Sole Napisz równanie reakcji

Sporządzono wodny roztwór siarczku sodu Na₂S oraz wodny roztwór chlorku amonu NH₄Cl.

Określ odczyn każdego z otrzymanych roztworów. Odpowiedź uzasadnij – napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji powodujących taki odczyn roztworu.

	Odczyn roztworu	Równanie reakcji
Na₂S
NH₄Cl

1053

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 16. (2 pkt)

Tlenki Napisz równanie reakcji

Spośród tlenków o poniższych wzorach wybrano trzy i oznaczono je numerami I, II i III, a następnie zbadano ich właściwości.

ZnO

CaO

SiO₂

CuO

P₄O₁₀

W doświadczeniu wykorzystano wodę, wodny roztwór kwasu siarkowego(VI) i stężony wodny roztwór wodorotlenku sodu.

Po zakończeniu doświadczenia sformułowano poniższe wnioski.

Tlenek I jest rozpuszczalny w wodzie. Ulega reakcji w roztworze kwasu siarkowego(VI). Nie reaguje ze stężonym roztworem wodorotlenku sodu.

Tlenek II jest nierozpuszczalny w wodzie. Nie reaguje z roztworem kwasu siarkowego(VI) nawet po ogrzaniu. Reaguje ze stężonym roztworem wodorotlenku sodu po ogrzaniu.

Tlenek III jest nierozpuszczalny w wodzie. Reaguje z roztworem kwasu siarkowego(VI) oraz ze stężonym roztworem wodorotlenku sodu, w wyniku czego tworzy bezbarwne klarowne roztwory.

Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji tlenku III z kwasem siarkowym(VI) i z wodorotlenkiem potasu, jeżeli w jednej z tych reakcji powstaje jon kompleksowy, w którym atom centralny ma liczbę koordynacyjną równą 4.

1054

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 17. (1 pkt)

pH Napisz równanie reakcji

Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem.

Powstanie malinowego zabarwienia roztworu zaobserwowano tylko w jednej probówce, a pH wodnego roztworu w probówce, w której nie uzyskano malinowego roztworu, było mniejsze od 7.

Napisz w formie jonowej równanie procesu decydującego o odczynie wodnego roztworu tej soli, po której wprowadzeniu do probówki z wodą i fenoloftaleiną nie uzyskano malinowego roztworu.

1055

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (1 pkt)

Rozpuszczalność substancji Podaj/wymień

Halogenki srebra są związkami trudno rozpuszczalnymi w wodzie. Ich iloczyny rozpuszczalności w temperaturze 25°C wynoszą:

Wzór soli	Wyrażenie na iloczyn rozpuszczalności	Wartość iloczynu rozpuszczalności
AgCl	K_s(AgCl) = [Ag⁺] ⋅ [Cl⁻]	1,6 ⋅ 10⁻¹⁰
AgBr	K_s(AgBr) = [Ag⁺] ⋅ [Br⁻]	7,7 ⋅10⁻¹³
AgI	K_s(AgI) = [Ag⁺] ⋅ [I⁻]	1,5 ⋅10⁻¹⁶

Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii, Warszawa 2007.

Podaj wzór halogenku srebra, którego rozpuszczalność w wodzie jest najmniejsza.

1056

Matura Maj 2016, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Stechiometryczny stosunek reagentów Reakcje i właściwości kwasów i zasad Napisz równanie reakcji Podaj/wymień

Wykonano doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym rysunku.

17.1. (0-1)

Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji, która zaszła w probówce.

17.2. (0-1)

Określ odczyn roztworu otrzymanego w tym doświadczeniu.

1057

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 17. (2 pkt)

Metale Identyfikacja związków nieorganicznych Napisz równanie reakcji Podaj/wymień

W dwóch probówkach znajdował się rozcieńczony wodny roztwór kwasu siarkowego(VI), a w dwóch innych probówkach – stężony roztwór kwasu azotowego(V). Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na poniższym schemacie.

Objawy reakcji zaobserwowano w probówkach I, II i IV.

17.1. (0-1)

Napisz wzór lub nazwę kwasu, którego roztwór znajdował się w probówkach I i II (kwas A), i wzór lub nazwę kwasu, którego roztwór znajdował się w probówkach III i IV (kwas B).

Kwas A	Kwas B

17.2. (0-1)

Napisz w formie jonowej skróconej równanie reakcji zachodzącej w probówce IV.

1058

Matura Czerwiec 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 17. (2 pkt)

Identyfikacja związków nieorganicznych Zaprojektuj doświadczenie Podaj/zinterpretuj przebieg reakcji

Przeprowadzono dwuetapowe doświadczenie, którego przebieg umożliwił odróżnienie trzech bezbarwnych wodnych roztworów azotanów(V): ołowiu(II), baru i magnezu. W doświadczeniu użyto dwóch odczynników wybranych spośród poniższych:

wodny roztwór azotanu(V) srebra
wodny roztwór siarczanu(VI) sodu
wodny roztwór siarczku sodu
wodny roztwór ortofosforanu(V) potasu

17.1. (0–1)

W pierwszym etapie doświadczenia po dodaniu odczynnika 1. zaobserwowano, że w dwóch probówkach wytrąciły się osady, a zawartość jednej probówki pozostała klarowna.

Uzupełnij schemat doświadczenia (wpisz nazwę lub wzór wybranego odczynnika 1.) i podaj nazwę lub wzór soli, którą zidentyfikowano w tym etapie doświadczenia.

Zidentyfikowana sól:

17.2. (0–1)

W etapie drugim wybrano odczynnik 2., który należy dodać do dwóch probówek zawierających wodne roztwory soli niezidentyfikowanych w etapie pierwszym.

Uzupełnij tabelę. Wpisz nazwę lub wzór wybranego odczynnika 2., podaj nazwy lub wzory soli, które identyfikowano w tym etapie doświadczenia, oraz opisz zmiany zachodzące w probówkach pod wpływem wybranego odczynnika (lub podaj informację, że reakcja nie zachodzi).

Odczynnik 2.	Probówka z Zmiany:
Odczynnik 2.	Probówka z Zmiany:

1059

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2015) - Zadanie 18. (1 pkt)

Reakcje i właściwości kwasów i zasad Napisz równanie reakcji

Przeprowadzono doświadczenie zilustrowane poniższym schematem.

Powstanie malinowego zabarwienia roztworu zaobserwowano tylko w jednej probówce, a pH wodnego roztworu w probówce, w której nie uzyskano malinowego roztworu, było mniejsze od 7.

Z dwóch jonów: PO³⁻₄ i H₂PO⁻₄, tylko jeden może pełnić zarówno funkcję zasady Brønsteda, jak i funkcję kwasu Brønsteda.

Wybierz ten jon. Uzupełnij podane poniżej zapisy, tak aby otrzymać dwa równania reakcji (w środowisku kwasowym i zasadowym) z udziałem wybranego jonu.

+ H₃O⁺ → +

+ OH⁻ → +

1060

Matura Maj 2016, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 18. (2 pkt)

Rozpuszczalność substancji Oblicz