Radioaktywny izotop galu o liczbie masowej równej 67 jest stosowany w medycynie
nuklearnej. Otrzymuje się go w reakcji zachodzącej podczas bombardowania protonami jąder
izotopu cynku o liczbie masowej równej 68.
Cyna nie ulega działaniu słabych kwasów i zasad, dzięki czemu jest stosowana do
pokrywania blachy stalowej w celu jej ochrony przed korozją. Z blachy tej wykonuje się
puszki na konserwy. Aby odzyskać cynę z odpadów, działa się na nią chlorem i przekształca
w chlorek cyny(IV). Mocne kwasy i zasady atakują cynę energicznie. W reakcji ze stężonym
kwasem solnym cyna tworzy chlorek cyny(II), który jest solą dobrze rozpuszczalną w wodzie.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji cyny z chlorem.
Gal jest metalem, który roztwarza się w mocnych kwasach oraz mocnych zasadach.
W reakcjach tych tworzy sole, przechodząc na stopień utlenienia III. Drugi produkt tych
reakcji jest taki sam jak w reakcjach glinu z mocnymi kwasami i zasadami. Poniżej
przedstawiono schemat reakcji galu z mocnymi kwasami i zasadami.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Napisz w formie jonowej skróconej równania reakcji oznaczonych numerami 1 i 2.
Cyna nie ulega działaniu słabych kwasów i zasad, dzięki czemu jest stosowana do
pokrywania blachy stalowej w celu jej ochrony przed korozją. Z blachy tej wykonuje się
puszki na konserwy. Aby odzyskać cynę z odpadów, działa się na nią chlorem i przekształca
w chlorek cyny(IV). Mocne kwasy i zasady atakują cynę energicznie. W reakcji ze stężonym
kwasem solnym cyna tworzy chlorek cyny(II), który jest solą dobrze rozpuszczalną w wodzie.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Napisz w formie jonowej równanie reakcji cyny z kwasem solnym.
Cyna nie ulega działaniu słabych kwasów i zasad, dzięki czemu jest stosowana do
pokrywania blachy stalowej w celu jej ochrony przed korozją. Z blachy tej wykonuje się
puszki na konserwy. Aby odzyskać cynę z odpadów, działa się na nią chlorem i przekształca
w chlorek cyny(IV). Mocne kwasy i zasady atakują cynę energicznie. W reakcji ze stężonym
kwasem solnym cyna tworzy chlorek cyny(II), który jest solą dobrze rozpuszczalną w wodzie.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Szereg aktywności metali tworzą metale i wodór ułożone według ich podatności na
utlenianie, czyli według zdolności tworzenia jonów naładowanych dodatnio. Kaidy
pierwiastek jest reduktorem kationów wszystkich pierwiastków położonych po jego prawej
stronie w tym szeregu. Poniżej przedstawiono fragment szeregu aktywności metali.
Zn/Zn2+ Sn/Sn2+ H2/H+ Cu/Cu2+
Na podstawie: K.-H. Lautenschläger, W. Schröter, A. Wanninger, Nowoczesne kompendium chemii,
Warszawa 2007.
a)
Wskaż metal (cynk Zn albo miedź Cu), z którego wykonaną blaszkę należy zanurzyć w wodnym roztworze chlorku cyny(II), aby wydzieliła się cyna metaliczna. Uzupełnij schemat doświadczenia, wpisując symbol wybranego metalu.
b)
Napisz w formie jonowej równanie reakcji chemicznej, która zachodzi w czasie doświadczenia.
Kwas ortoborowy H3BO3 jest bardzo słabym jednoprotonowym kwasem, który w roztworach
wodnych działa nie jako donor protonów, lecz jako akceptor jonów wodorotlenkowych,
reagując z wodą zgodnie z równaniem:
H3BO3 + 2H2O ⇄ H3O+ + [B(OH)4]–
Stała równowagi tej reakcji jest równa 5,8 · 10–10.
W obecności środków odciągających wodę, np. stężonego H2SO4, kwas ortoborowy tworzy
z alkoholami estry.
Na podstawie: A. Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej, Warszawa 2010.
Napisz, posługując się wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) związków
organicznych, równanie reakcji kwasu ortoborowego z metanolem, w której stosunek
molowy kwasu do alkoholu jest równy 1 : 3.
Do wodnego roztworu kwasu cytrynowego dodano nadmiar wodnego roztworu
wodorowęglanu sodu NaHCO3. Stwierdzono, że temperatura mieszaniny poreakcyjnej jest
znacznie niższa niż temperatura roztworów przed ich zmieszaniem. Zaobserwowano także
wydzielanie bezbarwnego gazu.
a)
Spośród podanych zależności wybierz i podkreśl tę, która jest prawdziwa dla entalpii procesu dokonującego się w opisanym doświadczeniu.
ΔH < 0 ΔH = 0 ΔH > 0
b)
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji, która zaszła w czasie doświadczenia. Przyjmij, że kwas cytrynowy przereagował z wodorowęglanem sodu w stosunku molowym 1 : 3. Zastosuj następujący wzór kwasu cytrynowego: C3H4(OH)(COOH)3.
Wytrącanie trudno rozpuszczalnych siarczków metali jest ważną metodą analityczną. W tych
reakcjach jako odczynnik stosowany jest siarkowodór, który uzyskuje się w wyniku hydrolizy
amidu kwasu tiooctowego (tioacetamidu) o wzorze
W wyniku hydrolizy tioacetamidu powstają siarkowodór i etanian (octan) amonu.
Na podstawie: J. Minczewski, Z. Marczenko, Chemia analityczna. Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa,
Warszawa 2001.
Napisz w formie cząsteczkowej równanie reakcji hydrolizy tioacetamidu, posługując się
wzorami półstrukturalnymi (grupowymi) reagentów organicznych.
