Poniżej przedstawiono schemat budowy ciała płazińców: A - drapieżnych B - pasożytujących. Na schemacie wyraźnie widoczne
są różnice w budowie ciała płazińców w zależności od ich trybu życia.
11.1. (0–1)
Podaj dwie różnice, odnoszące się do wora powłokowo-mięśniowego, w budowie drapieżników i pasożytów.
11.2. (0–1)
Między drapieżnikami i pasożytami występują również różnice w przeprowadzanym oddychaniu komórkowym. Podaj
jedną różnicę dotyczącą oddychania oraz określ z czego ona wynika.
11.3. (0–1)
Określ, w jaki sposób przystosowaniem do prowadzonego trybu życia jest występowanie dobrze rozwiniętych mięśni
w przypadku organizmu A.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Poniżej przedstawiono schematycznie budowę organizmu owada, ze szczególnym wyróżnieniem układu oddechowego.
Specyficznymi organami wchodzącymi w skład układu oddechowego owadów są tchawki.
12.1. (0–1)
Zaznacz na powyższym rysunku tchawki (strzałka pełna) i przetchlinki (strzałka przerywana).
12.2. (0–1)
Wymień dwie funkcje, jakie pełnią tchawki w organizmie owadów.
12.3. (0–1)
Wymień jedną cechę, inną niż obecność tchawek, która świadczy o tym, że dany bezkręgowiec jest owadem.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Podkreśl w tekście właściwe wyrazy, aby stanowił on poprawną całość.
Układ krwionośny u ryb jest układem zamkniętym / otwartym i dwuobiegowym / jednoobiegowym. Przez serce ryb płynie krew odtlenowana / utlenowana. Serce zbudowane jest z zatoki żylnej przedsionka i komory (u ryb chrzęstnoszkieletowych
występuje jeszcze stożek tętniczy). Po przejściu przez serce krew pompowana jest w kierunku naczyń włosowatych skrzeli,
gdzie następuje wymiana gazowa. Utlenowana / Odtlenowana w skrzelach krew trafia następnie tętnicami / żyłami do tkanek i narządów całego organizmu.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Studenci biologii przeprowadzili pewien eksperyment.
Jak pokazano na powyższym schemacie, do probówek oznaczonych numerami od 1 do 3 dodawano nieznany enzym w celu
jego identyfikacji. W każdej z probówek znajdowała się ta sama ilość białka.
Probówki różniły się wartością pH:
1 ⟶ pH = 1,5
2 ⟶ pH = 7
3 ⟶ pH = 9
Po 10 minutach od dodania tej samej ilości ENZYMU TRAWIENNEGO wykazano, że białko uległo strawieniu tylko w probówce nr 1.
16.1. (0–1)
Podaj nazwę enzymu trawiennego dodanego do probówek.
16.2. (0–1)
Podaj problem badawczy do przeprowadzonego eksperymentu.
16.3. (0–1)
Podaj, dlaczego białko uległo strawieniu tylko w probówce nr 1.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Kręgosłup dzieli się na 5 odcinków: szyjny (7 kręgów), piersiowy (12), lędźwiowy (5), krzyżowy (5 zrośniętych z kością
krzyżową), ogonowy (guziczny) (3-5) – zrośniętych w pojedynczą kość ogonową (guziczną). Kształt kręgosłupa oscyluje
wokół litery „S”, posiada fizjologiczne krzywizny: odcinek szyjny i lędźwiowy wygięte są do przodu (lordoza), a piersiowy
i krzyżowy do tyłu– kifoza.
17.1. (0–1)
Podaj, jakie znaczenia mają fizjologiczne krzywizny kręgosłupa.
17.2. (0–1)
U niektórych osób prowadzących siedzący tryb życia może wystąpić boczne skrzywienie kręgosłupa. Podaj nazwę tego
schorzenia.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Odruch bezwarunkowy to reakcja wrodzona, prosta, automatyczna, zachodząca bez świadomości (nerwy wywołują odruch
pobudzając mięśnie przed powiadomieniem mózgu).
18.1. (0–1)
Podaj dwa przykłady odruchów bezwarunkowych występujących u dorosłego człowieka.
18.2. (0–1)
Odruch warunkowy został odkryty przez rosyjskiego fizjologa, Iwana Pawłowa. Wyjaśnij zasadę powstawania odruchu
warunkowego.
18.3. (0–1)
Odruchy bezwarunkowe występują również u noworodków. Wyróżniamy np. odruch płaczu, odruch szukania i ssania,
odruch chwytny. Określ, czy odruchy bezwarunkowe wraz z wiekiem mogą zanikać, czy pozostają przez całe życie osobnicze.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Przysadka mózgowa pełni funkcję regulatora innych gruczołów. Produkuje hormony sterujące wydzielaniem tarczycy, nadnerczy i gonad. Przysadka pełni także funkcję magazynującą i uwalniającą hormony wytwarzane przez podwzgórze.
19.1. (0–1)
Podaj nazwy dwóch hormonów magazynowanych przez przysadkę.
19.2. (0–1)
Niedobór pewnego hormonu przysadki objawia się brakiem laktacji po porodzie oraz przerzedzeniem owłosienia łonowego.
Podaj nazwę lub skrót tego hormonu.
19.3. (0–1)
Pewien hormon u kobiet stymuluje wzrost pęcherzyków jajnikowych oraz wytwarzanie i uwalnianie estrogenów.
U mężczyzn stymuluje spermatogenezę. Podaj nazwę lub skrót tego hormonu.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
Poniższe zdjęcie przedstawia fragment preparatu histologicznego żołądka. Błona śluzowa żołądka wysłana jest nabłonkiem
jednowarstwowym sześciennym. W obrębie błony śluzowej żołądka znajdują się gruczoły żołądkowe właściwe, w skład których wchodzą komórki główne produkujące pepsynogen - nieaktywną formę enzymu, która dopiero po aktywacji
przekształca się w aktywną pepsynę. W skład gruczołów właściwych żołądka wchodzą także komórki śluzowe, które wytwarzają śluz będący mieszaniną wody, glikoprotein i proteoglikanów. Komórki okładzinowe zaopatrzone są w bardzo
liczne mitochondria, których obecność związana jest z aktywnym transportem jonów H+ i Cl- do światła żołądka.
Numerem 3 oznaczono komórki główne odpowiedzialne za wytwarzanie pepsynogenu. Numerem 4 oznaczono komórki
okładzinowe. Numer 1 przedstawia mięśniówkę żołądka.
20.1. (0–1)
Podaj nazwę substancji produkowanej przez komórki okładzinowe żołądka, która wpływa na przekształcenie nieaktywnego
pepsynogenu w aktywną pepsynę.
20.2. (0–1)
Wyjaśnij, dlaczego komórki główne produkują enzym w formie nieaktywnej.
20.3. (0–1)
Podaj nazwę komórek produkujących wydzielinę stanowiącą ochronę ścian żołądka przed samostrawieniem.
20.4. (0–1)
Określ, czy nabłonek jednowarstwowy walcowaty wyściela powierzchnie wszystkich elementów przewodu pokarmowego.
To zadanie pochodzi ze zbioru matura 2022 wydawnictwa
