Zadania maturalne z biologii

511

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 28. (2 pkt)

Dziedziczenie Podaj/wymień Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Poniżej przedstawiono genotyp pewnej osoby ustalony dla trzech dziedziczących się niezależnie, jednogenowych cech.

Aa BB X^dY

a)	Zapisz wszystkie możliwe genotypy gamet, jakie wytworzy ten osobnik.

b)	Zaznacz właściwą odpowiedź.

Jeżeli allel (d) warunkuje ujawnienie się choroby recesywnej sprzężonej z płcią, to badany osobnik pod względem tej cechy jest:

zdrowy,
chory,
nosicielem tej choroby.

512

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 29. (3 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj/wymień

W Polsce elektrownie wiatrowe pokrywają zaledwie około 1% zapotrzebowania na energię. Mimo wysokich kosztów produkcji energii elektrycznej w elektrowniach wiatrowych, obserwuje się postępujący wzrost udziału energii wiatru w stosunku do innych źródeł energii, np. paliw kopalnych. Dzieje się tak dlatego, że energetyka wiatrowa jest bardziej przyjazna dla środowiska niż energetyka konwencjonalna. Jednak realizacja tzw. projektów wiatrowych może również oddziaływać negatywnie, szczególnie na populacje ptaków.

a)	Podaj dwa argumenty potwierdzające pozytywny wpływ energetyki wiatrowej na środowisko przyrodnicze.

b)	Podaj jeden przykład negatywnego wpływu nieprzemyślanych lokalizacji elektrowni wiatrowych na populacje ptaków.

513

Matura Czerwiec 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 33. (3 pkt)

Wpływ człowieka na środowisko i jego ochrona Podaj/wymień

Przy ocenie stanu zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami stosuje się następujące normy:

Za wody zanieczyszczone uznaje się wody podziemne, w których zawartość azotanów wynosi powyżej 50 mg NO₃^-/ dm³ .
Za wody zagrożone zanieczyszczeniem uznaje się wody podziemne, w których zawartość azotanów wynosi 40 – 50 mg NO₃^-/ dm³ i wykazuje tendencję wzrostową.

Na wykresie przedstawiono zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami w trzech wybranych punktach krajowej sieci monitoringu w latach 1999-2004.

a)	Korzystając z danych przedstawionych na wykresie, podaj:

numer stanowiska, na którym woda podziemna była zanieczyszczona azotanami przez cały okres prowadzenia monitoringu
numer stanowiska, w którym w latach 2002-2003 nie wystąpiło ani zanieczyszczenie, ani nawet zagrożenie zanieczyszczeniem azotanami.

b)	Podaj przykład możliwego źródła zanieczyszczenia wód podziemnych azotanami i zaproponuj odpowiednie działanie, które ograniczyłoby to zanieczyszczenie wód.

514

Matura Maj 2012, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 36. (1 pkt)

Ekologia Podaj/wymień

Dzięcioł duży występuje w lasach i parkach, w całej Europie. Żeruje, wydobywając owady, ich larwy i poczwarki spod kory starych drzew. W okresie zimowym odżywia się też nasionami, np. sosny.

Podaj dwa poziomy troficzne w łańcuchu pokarmowym, do których można zaliczyć dzięcioła dużego.

515

Matura Sierpień 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Enzymy Układ pokarmowy i żywienie Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono etapy trawienia białek w przewodzie pokarmowym człowieka.

a)	Podaj nazwę enzymu oznaczonego na schemacie numerem 1.

b)	Określ, w którym odcinku przewodu pokarmowego zachodzi rozkład białek podczas reakcji oznaczonej literą B.

516

Matura Czerwiec 2011, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (1 pkt)

Skład organizmów Podaj/wymień

Siarka jest jednym z pierwiastków biologicznie ważnych.

Podaj, w jaki sposób siarka warunkuje tworzenie struktury białek.

517

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Skład organizmów Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Makrocząsteczki występujące w komórce zbudowane są w podobny sposób. Składają się z połączonych ze sobą małych cząsteczek, jednego lub niewielu rodzajów, nazywanych monomerami.

a)	Zaznacz poniżej przykład makrocząsteczki, która zbudowana jest z takich samych monomerów.

DNA
Białka
Glikogen
RNA

b)	Podaj nazwę związku chemicznego, który jest monomerem tej makrocząsteczki.

518

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 3. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Podaj/wymień

Na schemacie przedstawiono budowę sarkomeru – fragmentu włókna mięśnia szkieletowego, w różnych fazach jego skurczu.

a)	Podaj nazwy białek, z których zbudowane są elementy sarkomeru oznaczone na schemacie numerami 1 i 2.

b)	Zapisz literę oznaczającą schemat, który przedstawia skurcz sarkomeru .

519

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (2 pkt)

Układ powłokowy Podaj/wymień

Na poniższym schemacie przedstawiono w uproszczeniu budowę skóry człowieka.

Wybierz ze schematu dwa elementy budowy skóry, które biorą udział w termoregulacji organizmu. Przedstaw działanie każdego z nich w reakcji na wysoką temperaturę otoczenia.

520

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (2 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono kości, które tworzą szkielet ręki.

a)	Podaj nazwy grup kości ręki oznaczonych na rysunku literami A i B.

A.
B.

b)	Podkreśl poniżej nazwę rodzaju stawu, który łączy kości palców.

kulisty
siodełkowy
zawiasowy
obrotowy