Przyporządkuj do symboli literowych, którymi oznaczono narządy rozrodcze męskie (A–C), odpowiednie cyfry wybrane spośród 1–4, którymi oznaczono ich funkcje.
Narząd
Funkcja
A. Jądro
1. Wytwarzanie wydzieliny, zapewniającej optymalne środowisko dla plemników.
B. Najądrze
2. Wprowadzanie nasienia do narządów płciowych kobiety.
C. Gruczoł krokowy (prostata)
3. Zapewnienie warunków dla procesu dojrzewania plemników.
Na schemacie przedstawiono procesy zachodzące w jajniku podczas owulacyjnego cyklu
miesiączkowego kobiety oraz towarzyszące im zmiany poziomu hormonów płciowych w jej
krwi.
a)
Zaznacz właściwe zakończenie zdania.
Poziom hormonu B w przebiegu cyklu bezowulacyjnego w porównaniu z cyklem
owulacyjnym będzie
niższy
wyższy
nie zmieni się
b)
Wyjaśnij, dlaczego niedoczynność ciałka żółtego w pierwszych miesiącach ciąży jest zagrożeniem dla rozwoju zarodka.
Fenyloketonuria jest chorobą uwarunkowaną recesywnym genem autosomalnym, która
dziedziczy się zgodnie z pierwszym prawem Mendla.
Spośród zdań (A–D) wybierz i zaznacz błędne stwierdzenie dotyczące dziedziczenia fenyloketonurii.
Choroba występuje u homozygot recesywnych.
Jeżeli oboje rodzice są heterozygotami pod względem obecności genu warunkującego
fenyloketonurię, to prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka wynosi 75%.
Prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka rodziców, z których jedno jest chore
na fenyloketonurię, a drugie jest heterozygotą pod względem obecności tego genu, wynosi
50%.
Jeżeli jedno z rodziców jest homozygotą dominującą, a drugie heterozygotą pod względem
genu fenyloketonurii, to prawdopodobieństwo wystąpienia choroby u dziecka wynosi 0%.
W 1962 roku odkryto u człowieka antygen grupowy krwi a dziedziczony niezależnie
od układu AB0 i przeciwciała skierowane przeciwko temu antygenowi. Gen warunkujący
obecność antygenu a jest zlokalizowany na krótkim ramieniu chromosomu X i występuje
w postaci dwóch alleli: ga oraz g. W populacji ludzkiej istnieją dwa typy osobników: a+ oraz a–. W tabeli przedstawiono informacje dotyczące dziedziczenia tego antygenu.
Płeć
Genotypy
Fenotypy
Częstość występowania w %
Mężczyźni
XgaY
a+
67
XgY
a–
33
Kobiety
XgaXga
a+
89
XgaXg
a+
XgXg
a–
11
Korzystając z powyższych informacji, zaznacz wśród zdań (A–E) dwa, które są prawdziwe.
Dwuniciowa struktura DNA jest stabilizowana przez wiązania wodorowe powstające między
parami komplementarnych zasad azotowych z przeciwnych nici. Dwupierścieniowe zasady
purynowe (adenina, guanina) łączą się zawsze z jednopierścieniowymi zasadami
pirymidynowymi (tymina, cytozyna). Pomiędzy adeniną i tyminą powstają dwa wiązania
wodorowe, a pomiędzy cytozyną i guaniną – trzy wiązania.
Korzystając z informacji przedstawionych w tekście, zaznacz wśród A–D zestaw, w którym numerom I–IV poprawnie przyporządkowano nazwy zasad azotowych.
I – cytozyna, II – guanina, III – tymina, IV – adenina
I – adenina, II – tymina, III – guanina, IV – cytozyna
I – guanina, II – cytozyna, III – adenina, IV – tymina
I – tymina, II – adenina, III – cytozyna, IV – guanina
W czasie ekspresji genów po wytworzeniu pierwotnego transkryptu (pre-mRNA) rozpoczyna
się jego obróbka zwana splicing. Polega ona na wycinanie intronów – odcinków
niekodujących i łączeniu ze sobą eksonów – odcinków kodujących. U eukariontów występuje
dość powszechnie alternatywny splicing, którego efekty zilustrowano schematem.
a)
Na podstawie schematu, wybierz i zaznacz jedno z poniższych sformułowań, które poprawnie opisuje znaczenie alternatywnego splicingu.
Końcowe produkty alternatywnego splicingu tego samego pierwotnego transkryptu kodują
syntezę takich samych białek.
Alternatywny splicing znacznie zwiększa zróżnicowanie wytwarzanych białek
zakodowanych w genomie.
Wskutek alternatywnego splicingu z jednego genu powstaje kilka genów, które kodują
syntezę takiego samego białka.
W procesie alternatywnego splicingu podstawowe znaczenie ma mechanizm wycinania
intronów z pierwotnego transkryptu.
b)
Określ, na czym polega różnica pomiędzy produktami alternatywnego splicingu.
Niektóre cechy gatunku ludzkiego wykazują zróżnicowanie międzypopulacyjne i mają
określone znaczenie adaptacyjne. W tabeli przedstawiono kilka przykładów takich cech oraz
ich znaczenie.
Cecha
Znaczenie adaptacyjne cechy
A.
Mały względny ciężar ciała i smukła budowa kończyn
Zwiększa stosunek powierzchni do objętości, co ułatwia wymianę ciepła między organizmem a otoczeniem.
B.
Wąski nos
Ułatwia nagrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza.
C.
Płaska twarz i obfita podściółka tłuszczowa skóry twarzy
Zmniejsza wystawanie nosa, chroni przed wyziębieniem zatoki szczękowej.
D.
Sprawne kończyny dolne
Lepsza zdolność do przemieszczania się w czasie polowań.
E.
Włosy fil-fil (w postaci kępek silnie skręconych ze sobą włosów)
Przez nagie, nieosłonięte włosami, pola skóry następuje utrata ciepła.
Wypisz, stosując oznaczenia literowe, po dwie cechy adaptacyjne do życia w środowisku
a)
o wysokich temperaturach otoczenia (klimat gorący)
b)
o niskich temperaturach otoczenia (klimat chłodny)
