Zadania maturalne z biologii

Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 2. (2 pkt)

Choroby człowieka Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Całkowita zawartość wapnia w organizmie człowieka wynosi 1,4–1,66% masy ciała, z czego 99% stanowi wapń w postaci związanej w kościach.
Na schemacie przedstawiono porównanie wskaźników masy kości (całkowity wapń w organizmie) u kobiet (♀) i mężczyzn (♂) w różnym wieku.

a)	Na podstawie schematu określ zmiany masy kości u kobiet w okresie menopauzy i po tym okresie, w stosunku do mężczyzn w tym samym wieku.

b)	Podaj przyczynę zmian w kościach kobiet w okresie menopauzy oraz nazwę choroby, którą na skutek tych zmian zagrożone są bardziej kobiety niż mężczyźni.

Przyczyna zmian

Nazwa choroby

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 3. (1 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

Spośród poniższych zdań, dotyczących budowy układu ruchu człowieka, zaznacz dwa zdania nieprawdziwe.

Kości połączone są ze sobą w sposób ruchomy za pomocą stawów lub w sposób ścisły, np. za pomocą więzozrostów.
Ścięgna są zbudowane z tkanki łącznej włóknistej i umożliwiają przymocowanie mięśni do kości.
Powierzchnie stawowe nasadowych części kości długich są zbudowane z tkanki kostnej.
Mięśnie szkieletowe zbudowane są z włókien mięśniowych, a te składają się z miofibryli.
Częścią bierną układu ruchu są mięśnie szkieletowe, a częścią czynną są kości.

Matura Maj 2012, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 4. (1 pkt)

Ewolucjonizm i historia życia na ziemi Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Jedną ze swoistych cech człowieka jest szeroka i krótka miednica, która stanowi przystosowanie układu ruchu do poruszania się na dwóch kończynach w postawie wyprostowanej.

Podaj inną niż wymieniona w tekście, swoistą cechę budowy szkieletu człowieka, która odróżnia go od innych naczelnych, i związana jest bezpośrednio z dwunożnym chodem.

Matura Czerwiec 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (1 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Podaj i uzasadnij/wyjaśnij

W mięśniach człowieka wyróżniamy włókna mięśniowe typu I i typu II. Włókna mięśniowe typu I kurczą się wolno, ale mogą pracować nieprzerwanie przez długi czas i nie ulegają zmęczeniu. Włókna mięśniowe typu II są zdolne do szybkich i silnych skurczów, ale skurcze te są krótkotrwałe i mięśnie szybko ulegają zmęczeniu. Zawartość włókien obu typów w mięśniach człowieka jest różna i zależy od rodzaju jego aktywności fizycznej. W tabeli przedstawiono procentową zawartość włókien mięśniowych typu I oraz typu II w mięśniu pośladkowym ludzi o różnej aktywności fizycznej.

Ludzie o różnej aktywności fizycznej	Zawartość włókien mięśniowych
Ludzie o różnej aktywności fizycznej	A (%)	B (%)
Człowiek przeciętnie wysportowany	53	47
Sprinter	24	76
Średniodystansowiec	62	38
Długodystansowiec (maratończyk)	79	21

Na podstawie: Biologia. Jedność i różnorodność, pod red. M. Maćkowiak, A. Michalak, PWN, Warszawa 2008

Podaj, którą literą (A czy B) oznaczono kolumnę tabeli ilustrującą zawartość włókien typu I w mięśniu pośladkowym. Uzasadnij wybór.

Matura Sierpień 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 5. (2 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz) Podaj/wymień

Na rysunku przedstawiono kości, które tworzą szkielet ręki.

a)	Podaj nazwy grup kości ręki oznaczonych na rysunku literami A i B.

A.
B.

b)	Podkreśl poniżej nazwę rodzaju stawu, który łączy kości palców.

kulisty
siodełkowy
zawiasowy
obrotowy

Matura Maj 2011, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 7. (1 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Podaj/wymień

Informacje do zadań 6. i 7.
Na schemacie przedstawiono kształt klatki piersiowej oraz położenie przepony podczas wydechu i wdechu.

Podaj nazwę kości oznaczonej na powyższym schemacie literą X.

Matura Sierpień 2010, Poziom rozszerzony (Formuła 2007) - Zadanie 1. (2 pkt)

Tkanki zwierzęce Układ kostny i mięśniowy Uzupełnij/narysuj wykres, schemat lub tabelę Zamknięte (np. testowe, prawda/fałsz)

W komórkach mięśni gładkich ogólna zawartość białek (miozyny i aktyny) warunkujących skurcz mięśni wynosi zaledwie 10% ich zawartości w mięśniach szkieletowych. Białka te nie tworzą sarkomerów charakterystycznych dla tkanki poprzecznie prążkowanej. Brak sarkomerów powoduje, że siła skurczu mięśni gładkich, w odróżnieniu od mięśni szkieletowych, nie słabnie przy znacznym ich rozciągnięciu. Zakres wyjściowej długości spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta, jest o wiele większy niż w mięśniach szkieletowych. W porównaniu z mięśniami szkieletowymi w mięśniach gładkich mniejsza jest także zawartość ATP i fosfokreatyny, dlatego siła skurczu mięśni gładkich jest znacznie mniejsza.

Na podstawie informacji z tekstu:

a)	Uzupełnij tabelę, wpisując do niej właściwe określenia wybrane spośród wymienionych w nawiasach tak, aby opisywały cechy tkanki mięśniowej gładkiej.

*Obecność sarkomerów (występują/nie występują)*	*Zawartość miozyny i aktyny (mniejsza/większa)*	*Siła skurczu przy rozciąganiu (słabnie/nie słabnie)*	*Zawartość ATP i fosfokreatyny (mniejsza/większa)*

b)	Na podstawie informacji przedstawionych na wykresie podkreśl poprawne zakończenie zdania.

Zależność pomiędzy długością spoczynkową a siłą skurczu mięśni gładkich ilustruje na wykresie

krzywa I, ponieważ przedstawia większy zakres długości spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta.
krzywa I, ponieważ przedstawia mniejszą siłę skurczu mięśni gładkich.
krzywa II, ponieważ przedstawia większy zakres długości spoczynkowej, przy której siła skurczu mięśni gładkich wzrasta.
krzywa II, ponieważ przedstawia większą siłę skurczu mięśni gładkich.

Matura Maj 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 3. (1 pkt)

Układ kostny i mięśniowy Pozostałe

Na rysunku przedstawiono budowę czaszki człowieka.
Spośród kości czaszki widocznych na rysunku tylko jedna zachowuje odrębność i ruchomość.

Zaznacz strzałką i podaj nazwę widocznej na rysunku kości czaszki, która pozostaje odrębna i ruchoma przez całe życie człowieka, oraz określ znaczenie tej kości.

Matura Sierpień 2010, Poziom podstawowy (Formuła 2007) - Zadanie 12. (2 pkt)